Art. 148 Kodeksu Pracy – Jak prawidłowo wykorzystywać czas wolny z urlopu wypoczynkowego po chorobie?
Jako doświadczony prawnik, często spotykam się z pytaniami pracowników i pracodawców dotyczącymi wykorzystania urlopu wypoczynkowego, szczególnie po okresie choroby. Jednym z najważniejszych przepisów regulujących ten temat jest art. 148 Kodeksu Pracy (K.P.) . W tym poradniku wyjaśnię jego istotę, podstawowe zasady oraz najczęstsze błędy, jakie popełniają zarówno pracownicy, jak i pracodawcy.
Art. 148 Kodeksu Pracy dotyczy możliwości wykorzystania urlopu wypoczynkowego przez pracownika w dniu rozpoczęcia lub zakończenia pracy , jeśli nie może rozpocząć albo nie może kontynuować pracy ze względu na chorobę.
Przepis ten ma charakter specjalny i dotyczy sytuacji wyjątkowych, kiedy pracownik nie może w pełni wykorzystać swojego urlopu wypoczynkowego z powodu choroby. Umożliwia on „przesunięcie” części urlopu na inne dni.
Kiedy art. 148 Kodeksu Pracy zaczyna obowiązywać?
Zgodnie z art. 148 Kodeksu Pracy:
Jeśli pracownik nie może rozpocząć albo nie może kontynuować pracy ze względu na chorobę, to pierwszy dzień urlopu wypoczynkowego może być traktowany jako dzień wolny od pracy.
To oznacza, że jeśli pracownik:
po chorobie chce wziąć urlop wypoczynkowy , ale
nie może jeszcze wrócić do pracy ze względu na stan zdrowia ,
to może uzyskać dzień wolny od pracy w formie urlopu wypoczynkowego, nawet jeśli formalnie terminy urlopu już minęły.
Jak działa art. 148 w praktyce?
Przykład:
Pracownik planował wziąć urlop wypoczynkowy od 10 października do 23 października. Jednak od 5 października choruje i lekarz udziela mu zwolnienia do 9 października. Pracownik nie może jeszcze wracać do pracy. Chce jednak rozpocząć urlop od 10 października, ale nie ma siły fizycznej, by go zrealizować.
W takiej sytuacji pracownik może skorzystać z art. 148 Kodeksu Pracy i:
10 października zostaje mu przyznany jako dzień wolny od pracy (mimo braku zwolnienia),
Urlop rozpoczyna się faktycznie 11 października .
W ten sposób pracownik nie traci swojego uprawnienia do urlopu, a pracodawca unika konfliktu z umową.
Co mówi Sąd Najwyższy?
Sąd Najwyższy w wielu orzeczeniach potwierdził, że:
Art. 148 Kodeksu Pracy może być stosowany także w przypadku, gdy pracownik nie może kontynuować urlopu , np. z powodu ponownej choroby.
Nie wymaga formalnego pisma lekarskiego , choć dowód choroby (np. kartka lekarska) może być potrzebny do usprawiedliwienia braku pracy.
Pracownik ma prawo do wolnego dnia w ramach urlopu wypoczynkowego, bez utraty wynagrodzenia , nawet jeśli nie ma zwolnienia lekarskiego.
Główne pytania i odpowiedzi
Pytanie
Odpowiedź
Czy mogę zastosować art. 148, jeśli nie mogę wziąć urlopu z powodu choroby?
Tak, jeśli nie możesz rozpocząć lub kontynuować pracy ze względu na chorobę, możesz skorzystać z art. 148 Kodeksu Pracy.
Czy potrzebuję zwolnienia lekarskiego?
Nie jest to konieczne, ale warto mieć dokumentację medyczną, aby usprawiedliwić swoją sytuację.
Czy pracodawca może odmówić uznania dnia za urlop?
Tylko w przypadku braku uzasadnienia. W innych przypadkach decyzja o uznaniu dnia za urlop należy do pracodawcy, który musi ją uzasadnić.
Czy mogę użyć art. 148 więcej niż raz?
Tak, jeśli sytuacja się powtarza – np. wielokrotne choroby uniemożliwiające urlop.
Podsumowanie: Najważniejsze fakty na temat art. 148 Kodeksu Pracy
Art. 148 Kodeksu Pracy dotyczy sytuacji, gdy pracownik nie może rozpocząć lub kontynuować pracy ze względu na chorobę.
W takim przypadku pierwszy dzień urlopu wypoczynkowego może być traktowany jako dzień wolny od pracy .
Nie wymaga zwolnienia lekarskiego , ale lepiej mieć dokumentację medyczną.
Art. 148 może być stosowany zarówno na rozpoczęcie , jak i kontynuację urlopu .
Pracownik ma prawo do wolnego dnia bez utraty wynagrodzenia .
Decyzję o uznaniu dnia za urlop podejmuje pracodawca , ale musi ją uzasadnić.
Sąd Najwyższy potwierdził, że art. 148 może być stosowany również w przypadkach ponownych chorób .
Pracodawca nie może bezpodstawnie odmówić uznania dnia za urlop wypoczynkowy.
Przepis ten chroni zarówno pracownika , jak i pracodawcę przed konfliktami.
Art. 148 Kodeksu Pracy jest jednym z kluczowych narzędzi prawnych w sytuacjach łączących chorobę i urlop wypoczynkowy .
Jeśli masz konkretne pytania dotyczące Twojej sytuacji lub potrzebujesz pomocy w rozpatrzeniu sprawy, zachęcam do kontaktu z prawnikiem specjalizującym się w prawie pracy. Prawo pracy jest dynamiczne, a interpretacje są często kwestią indywidualną.
