Każdy pracownik ma prawo do sprawiedliwego traktowania zarówno podczas trwania stosunku pracy, jak i po jego zakończeniu. Jednym z kluczowych aspektów jest to, jak długo może pracodawca wymaga od pracownika poszukiwania nowej pracy przed udzieleniem mu zasiłku chorobowego lub innego świadczenia. W tym poradniku omówimy szczegółowo przepisy dotyczące tzw. „dwóch dni na poszukiwanie pracy” zgodnie z polskim Kodeksem Pracy.
Czym są „dwa dni na poszukiwanie pracy”?
W Polsce obowiązuje zasada, że pracodawca ma prawo nie przyznawać pracownikowi dodatkowych świadczeń (np. zasiłku chorobowego) przez pierwsze dwa dni choroby, o ile pracownik nie był w stanie wykonać swoich obowiązków z powodu choroby. Z kolei jeśli mowa o zwolnieniu z pracy bezterminowe (np. za złe zachowanie), pracodawca ma prawo nie zapewniać miejsca pracy przez 2 dni i wymagać od pracownika poszukiwania innej pracy.
Jednak istnieją wyjątki, a także ograniczenia tego prawa pracodawcy, które warto znać jako pracownik lub pracodawca.
Prawo pracodawcy do 2-dniowego okresu na poszukiwanie pracy
Zgodnie z art. 146 § 3 Kodeksu Pracy:
„Pracodawca może odmówić wykonania pracy przez pracownika przez dwa dni kolejne po uprzednim poinformowaniu pracodawcy o chęci wykonywania pracy.”
To oznacza, że pracodawca może odmówić przydzielenia pracy przez 2 dni, jeśli pracownik zgłosi chęć kontynuacji pracy, ale jednocześnie nie ma możliwości jej wykonywania (np. został zwolniony bezterminowo). Taki mechanizm chroni pracodawcę przed sytuacją, gdy pracownik deklaruje chęć kontynuacji pracy, ale jednocześnie unika odpowiedzialności za jej wykonywanie.
Kiedy 2 dni na poszukiwanie pracy nie obowiązują?
Nie we wszystkich przypadkach pracodawca ma prawo wymagać od pracownika poszukiwania pracy przez 2 dni. Oto najważniejsze wyjątki:
- Zwolnienie bezterminowe za usprawiedliwione powody (art. 30 K.P.)
Pracownik ma prawo do natychmiastowego wykorzystania wolnego miejsca pracy, jeśli zostaje ponownie przyjęty do pracy. W takiej sytuacji 2-dniowy okres nie obowiązuje. - Zwolnienie bezterminowe za brak uzasadnienia (art. 33 K.P.)
Pracownik ma prawo do natychmiastowego wykorzystania wolnego miejsca pracy, a pracodawca nie może wymagać poszukiwania pracy przez 2 dni. - Pracownik jest w ciąży lub po uruchomieniu urlopu macierzyńskiego
W tych przypadkach przepisy ustawy o rodzinie i dziecku mogą ograniczać możliwość stosowania 2-dniowego okresu. - Zwolnienie bezterminowe z powodu likwidacji stanowiska pracy
W takim przypadku również nie obowiązuje 2-dniowy okres. - Zwolnienie bezterminowe z naruszeniem przepisów (np. bez wystarczającego uzasadnienia)
Jeśli orzeczenie sądu lub organ decyzyjny potwierdzi niesłuszność zwolnienia, 2-dniowy okres nie obowiązuje.
Jakie konsekwencje wynikają dla pracownika?
Jeśli pracodawca wymaga od pracownika poszukiwania pracy przez 2 dni:
- Pracownik nie ma prawa do pensji w tym okresie.
- Ma on jednak prawo do świadczeń socjalnych , np. zasiłku chorobowego, jeśli spełnia warunki.
- Pracownik musi zgłosić chęć wykonywania pracy w sposób pisemny lub ustny (lepiej dokumentować).
- Jeśli pracodawca nie przydzieli pracy w ciągu 2 dni, pracownik może zgłosić się do innych pracodawców .
Co robić, jeśli pracodawca nie przestrzega przepisów?
Jeśli uważasz, że Twoje prawa zostały naruszone:
- Zapisuj każdą komunikację z pracodawcą – najlepiej mailowo.
- Zgłoś skargę do Inspekcji Pracy – jeśli masz podejrzenia naruszenia przepisów.
- Zasięgnij pomocy adwokata lub radcy prawnego – szczególnie jeśli dotyczy to zwolnienia bezterminowego.
- Skorzystaj z usług ZUS – jeśli chcesz otrzymać zasiłek chorobowy lub inne świadczenie.
Najważniejsze fakty na temat „2 dni na poszukiwanie pracy”:
- ✅ Art. 146 § 3 Kodeksu Pracy umożliwia pracodawcy odmowę przydzielenia pracy przez 2 dni, jeśli pracownik zgłosi chęć jej wykonywania, ale nie może jej wykonać.
- ❌ Nie obowiązuje 2-dniowy okres , jeśli:
- zwolnienie jest bezterminowe z niesłusznego powodu,
- pracownik zgłosi się do pracy i pracodawca nie przydzieli mu zajęcia,
- pracownik jest w ciąży lub po urlopie macierzyńskim,
- zwolnienie nastąpiło z powodu likwidacji stanowiska.
- 📄 Pracownik musi zgłosić chęć wykonywania pracy – najlepiej w formie pisemnej.
- 💰 Brak pensji w tym okresie – pracodawca nie płaci wynagrodzenia.
- ⚖️ Możliwość skargi do Inspekcji Pracy lub sądu – jeśli uważasz, że Twoje prawa zostały naruszone.