art. 85 Kodeksu Pracy i co należy wiedzieć o pracy wykonywanej poza miejscem zamieszkania?
Jako doświadczony prawnik, często spotykam się z pytaniami pracowników i pracodawców dotyczącymi warunków wykonywania pracy poza miejscem zamieszkania. W tym kontekście kluczową rolę odgrywa art. 85 Kodeksu Pracy (KPr) . W niniejszym poradniku chciałbym omówić szczegółowo treść tego przepisu, jego konsekwencje prawne oraz najczęstsze pytania, jakie mogą się pojawić.
Art. 85 Kodeksu Pracy dotyczy pracy wykonywanej poza miejscem zamieszkania lub poza siedzibą pracodawcy. Ustawa ta stawia na bezpieczeństwo i komfort pracowników, którzy muszą podróżować dalej niż standardowo, by wykonać swoje obowiązki zawodowe. Art. 85 reguluje m.in.:
Odległość, która kwalifikuje pracę jako „poza miejscem zamieszkania”,
Warunki wynagrodzenia za przejazd i pobyt,
Możliwość rezygnacji z pracy poza miejscem zamieszkania,
Odpowiedzialność pracodawcy za organizację podróży i opiekę nad pracownikiem.
2. Kiedy obowiązuje art. 85 KPr?
Art. 85 KPr stosuje się, gdy pracownik ma wykonywać pracę:
W miejscu oddalonym od miejsca zamieszkania , jeśli:
Trasa do miejsca pracy zajmuje ponad 60 minut jednostronnie (bez względu na środek transportu),
Miejsce pracy znajduje się ponad 10 km od miejsca zamieszkania,
Pracownik zostaje w miejscu pracy dłużej niż 4 godziny dziennie .
Warto pamiętać, że te wymagania są konkretyzowane w ustawie , a ich spełnienie decyduje o zastosowaniu przepisów art. 85 KPr.
**3. Co przewiduje art. 85 § 1 KPr?
Zgodnie z art. 85 § 1 KPr:
„Jeśli praca ma być wykonywana poza miejscem zamieszkania, to umowa powinna zawierać postanowienia dotyczące:
(1) sposobu pokrywania kosztów związanych z podróżą i pobyciem pracownika w czasie wykonywania pracy;
(2) okresu trwania takiego wykonywania pracy.”
To oznacza, że umowa o pracę musi zawierać konkretne ustalenia dotyczące:
Jak będą pokrywane koszty podróży (np. czy pracownik otrzyma zadośćuczynienie, czy będzie miał możliwość zwrotu kosztów),
Ile czasu trwa taka praca poza miejscem zamieszkania.
Brak takich ustaleń może prowadzić do niespójności w realizacji umowy oraz potencjalnych roszczeń ze strony pracownika.
**4. Co mówi art. 85 § 2 KPr?
§ 2 art. 85 KPr mówi o możliwości rezygnacji z pracy poza miejscem zamieszkania :
„Pracownik ma prawo w każdym czasie bez podania przyczyny rezygnować z pracy poza miejscem zamieszkania.”
To bardzo istotne uprawnienie pracownika. Oznacza ono, że jeśli pracownik nie chce już wykonywać pracy poza swoim miejscem zamieszkania, może w dowolnym momencie o tym poinformować pracodawcę , nie musząc uzasadniać swojej decyzji.
**5. Jaki jest wpływ art. 85 KPr na wynagrodzenie i koszty?
Pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikowi:
Zadośćuczynienie za przejazd i pobyt – np. alimentacyjne, noclegowe, bilet kolejowy itp.,
Lub zwrot rzeczywistych kosztów , które ponosi pracownik,
A także organizację transportu i zakwaterowania , jeśli jest to konieczne dla wykonywania pracy.
Nieprzestrzeganie tych obowiązków przez pracodawcę może prowadzić do roszczeń pracowniczych , a nawet do kar administracyjnych .
**6. Jakie dokumenty powinny zostać sporządzone?
W praktyce zalecam, aby:
Umowa o pracę została uzupełniona dodatkiem , który określa szczegóły pracy poza miejscem zamieszkania,
Sporządzono dokumentację dotyczącą kosztów podróży i pobytu ,
Zapisano terminy rozpoczęcia i zakończenia takiej pracy .
Takie podejście chroni zarówno pracownika, jak i pracodawcę przed ewentualnymi sporami.
**7. Jakie są najczęściej popełniane błędy przez pracodawców?
Najczęstsze błędy to:
Nieuwzględnienie przepisów art. 85 KPr przy układaniu umowy o pracę,
Brak informacji o kosztach podróży i pobytu,
Ignorowanie prawa pracownika do rezygnacji z pracy poza miejscem zamieszkania,
Niewłaściwe obliczanie zadośćuczynień lub brak ich wcale.
**8. Co zrobić, jeśli pracodawca narusza art. 85 KPr?
Jeśli pracownik czuje się, że jego prawa zostały naruszone, może:
Skontaktować się z Inspekcją Pracy ,
Złożyć skargę na pracodawcę ,
Złożyć żal w Sądzie Pracy w sprawie naruszenia umowy.
Prawo pracownicze oferuje szeroki zakres ochrony, a art. 85 KPr to jeden z jego ważniejszych elementów.
📌 Najważniejsze fakty na temat art. 85 Kodeksu Pracy :
Art. 85 KPr dotyczy pracy wykonywanej poza miejscem zamieszkania lub poza siedzibą pracodawcy.
Prace kwalifikują się jako „poza miejscem zamieszkania”, jeśli:
Trasa do pracy zajmuje ponad 60 minut jednostronnie,
Miejsce pracy znajduje się ponad 10 km od miejsca zamieszkania,
Pracownik pozostaje w miejscu pracy dłużej niż 4 godziny dziennie .
Umowa o pracę musi zawierać :
Postanowienia o pokrywaniu kosztów podróży i pobytu,
Określenie długości trwania pracy poza miejscem zamieszkania.
Pracownik ma prawo rezygnować z pracy poza miejscem zamieszkania w każdym czasie , bez podania przyczyny.
Pracodawca ma obowiązek:
Pokrywać koszty podróży i pobytu,
Organizować transport i zakwaterowanie, jeśli to konieczne.
Naruszenie przepisów art. 85 KPr może prowadzić do roszczeń pracowniczych i sankcji administracyjnych .
Pracownik ma prawo zgłaszać naruszenia do Inspekcji Pracy lub Sądu Pracy .
Jeśli masz pytania związane z konkretną sytuacją, chętnie pomogę Ci rozszyfrować, jak najlepiej postąpić zgodnie z prawem. Pamiętaj, że w prawie pracy każdy szczegół ma znaczenie – nie bagatelizuj żadnego aspektu!
