Art. 92 Kodeksu pracy w świetle świadectwa pracy – poradnik dla pracownika i pracodawcy
Świadectwo pracy to dokument, który każdy pracownik ma prawo otrzymać po ustaniu zatrudnienia. Reguluje go przede wszystkim art. 92 Kodeksu pracy , stanowiący podstawę prawną dla treści oraz formy tego dokumentu. W tym poradniku wyjaśnimy, co dokładnie mówi art. 92 KP, jakie informacje muszą się znaleźć w świadectwie pracy, a także jak uniknąć błędów przy jego wystawianiu.
Świadectwo pracy to pisemny dokument stwierdzający fakt zatrudnienia u danego pracodawcy oraz zawierający podstawowe informacje o przebiegu pracy. Jest ono szczególnie ważne w sytuacjach, gdy pracownik ubiega się o nowe stanowisko, chce dowieść doświadczenia zawodowego lub ubiega się o świadczenia socjalne czy zasiłki.
🔹 Co mówi art. 92 Kodeksu pracy?
Art. 92 § 1 Kodeksu pracy brzmi:
„Pracodawca jest obowiązany wydać pracownikowi na jego żądanie świadectwo pracy potwierdzające okoliczności związane z zatrudnieniem.”
Zgodnie z powyższym przepisem:
Pracodawca ma obowiązek wystawienia świadectwa pracy na żądanie pracownika .
Dokument ten powinien potwierdzać okoliczności związane z zatrudnieniem , co zostało rozszerzone w praktyce sądowej i orzecznictwie do konkretnych danych (patrz niżej).
W niektórych przypadkach (np. rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia przez pracodawcę) świadectwo może być wymagane już w dniu rozwiązania stosunku pracy.
🔹 Jakie informacje muszą znaleźć się w świadectwie pracy?
Choć art. 92 nie precyzuje szczegółowych treści, to Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej opracowało wzór świadectwa pracy , który uwzględnia praktykę sądową i potrzeby pracowników.
Obowiązkowe elementy świadectwa pracy to m.in.:
Imię i nazwisko pracownika
Data rozpoczęcia i zakończenia zatrudnienia
Stanowisko lub rodzaj wykonywanej pracy
Ocena pracy pracownika (pozytywna, neutralna lub ograniczona)
Powód ustania stosunku pracy – tylko jeśli został napisany przez pracodawcę
Podpis osoby uprawnionej do wystawienia świadectwa (np. kierownika zakładu pracy lub działu kadrowego)
Uwaga: Ocena pracy jest dobrowolna ze strony pracodawcy, ale w wielu przypadkach pracodawca decyduje się ją zawrzeć, by pokazać zaangażowanie i kompetencje pracownika.
🔹 Kiedy pracownik ma prawo do świadectwa pracy?
Świadectwo pracy można zażądać w dowolnym momencie , nie tylko po rozwiązaniu stosunku pracy.
Pracodawca musi je wydać najpóźniej w dniu rozwiązania umowy o pracę , jeśli pracownik o nie poprosi.
🔹 Co zrobić, jeśli pracodawca odmawia wystawienia świadectwa pracy?
Zgodnie z art. 92 KP, odmowa wystawienia świadectwa pracy jest naruszeniem prawa. W takim przypadku pracownik może:
Złożyć ponowne pismo z prośbą o udostępnienie świadectwa.
Zgłosić sprawę do Inspekcji Pracy .
Rozpocząć postępowanie sądowe o wydanie świadectwa pracy .
Ponadto, negatywna ocena w świadectwie może być podstawą do weryfikacji sądowej , jeśli zawiera fałszywe lub zniesławiające informacje.
🔹 Porady dla pracodawców
Zadbaj o to, aby świadectwo pracy było kompletne i zgodne z faktycznym przebiegiem współpracy .
Unikaj sformułowań obraźliwych czy niedomówień – mogą prowadzić do roszczeń.
Jeśli oceniając pracę, używaj obiektywnych kryteriów i konkretnych przykładów.
Zachowuj kopie świadectw pracy w aktach osobowych pracownika.
✅ Najważniejsze fakty na temat art. 92 Kodeksu pracy w kontekście świadectwa pracy:
Art. 92 Kodeksu pracy zobowiązuje pracodawcę do wydania świadectwa pracy na żądanie pracownika.
Świadectwo pracy musi zawierać dane takie jak: imię i nazwisko pracownika, data zatrudnienia i ustania pracy, stanowisko oraz ocena pracy (opcjonalnie).
Pracownik ma prawo do otrzymania świadectwa pracy w dniu rozwiązania umowy o pracę.
Brak świadectwa pracy może zostać skorygowany drogą sądową.
Ocena pracy w świadectwie powinna być rzetelna i obiektywna – jej fałszywość może być przedmiotem sporu sądowego.
Jeśli jesteś pracownikiem – pamiętaj, że masz prawo do świadectwa pracy, które może być kluczowe przy poszukiwaniu nowej pracy. Jeśli jesteś pracodawcą – zadbanie o profesjonalne i rzetelne świadectwo pracy to nie tylko spełnienie obowiązku prawnego, ale także element budowania pozytywnej opinii firmy.
