W polskim systemie prawnym Kodeks pracy stanowi podstawę prawną regulującą relacje między pracownikiem a pracodawcą. Jednym z ważniejszych przepisów znajdujących się w tym aktcie prawnym jest art. 943 Kodeksu pracy , który dotyczy zabezpieczenia należności pieniężnych wynikających z umowy o pracę .
W tym poradniku wyjaśnimy, co dokładnie mówi ten artykuł, kiedy się stosuje oraz jakie ma znaczenie dla pracowników i pracodawców.
🔍 Co mówi art. 943 Kodeksu pracy?
Zgodnie z art. 943 Kodeksu pracy:
„Należności pieniężne wynikające z umowy o pracę są zabezpieczone hipoteką ustawową na nieruchomościach pracodawcy – osoby fizycznej oraz na nieruchomościach wspólnika spółki osobowej, które nie są pracodawcą, jeżeli prowadzi ona działalność gospodarczą jako wspólnik.”
Innymi słowy, pracownik ma prawo domagać się zapłaty za swoją pracę, a jeśli pracodawca (osoba fizyczna) jej nie ureguluje, to może zostać nałożona hipoteka ustawowa na jego nieruchomość w celu zabezpieczenia roszczeń pracownika.
🏠 Kiedy stosuje się art. 943?
Ten przepis stosuje się tylko w określonych przypadkach:
- Pracodawcą jest osoba fizyczna – np. indywidualny przedsiębiorca.
- Chodzi o roszczenia pracownicze – np. zaległe wynagrodzenie, nadgodziny, wynagrodzenie za urlop, odprawy itp.
- Nie dotyczy osób prawnych – czyli firm takich jak Sp. z o.o., S.A., czy spółki partnerskie.
W przypadku spółek osobowych (np. spółka jawna), przepis może obejmować również nieruchomości wspólników, którzy nie są formalnie pracodawcami, ale prowadzą działalność gospodarczą jako członkowie tej spółki.
⚖️ Czym jest hipoteka ustawowa?
Hipoteka ustawowa to uprawnienie automatycznie przysługujące wierzycielowi bez potrzeby składania osobnej zgłoski czy decyzji sądu. W przypadku art. 943 KP oznacza to, że pracownik ma pierwszeństwo przy rozliczaniu wartości nieruchomości pracodawcy w przypadku postępowania wywłaszczeniowego lub windykacyjnego.
To bardzo silne narzędzie do egzekucji należności – pracownik może domagać się zapłaty nawet kosztem sprzedaży mieszkania lub działki należącej do pracodawcy.
💡 Praktyczne znaczenie art. 943
- Dla pracowników : daje dodatkowe poczucie bezpieczeństwa finansowego. Jeśli pracodawca zbankrutuje lub uchyla się od płacenia wynagrodzenia, pracownik może skorzystać z tego przepisu w toku postępowania windykacyjnego.
- Dla pracodawców – osób fizycznych : konieczność zachowania ostrożności finansowej, ponieważ zaległości w wypłatach mogą skutkować utratą nieruchomości.
⛔ Ograniczenia działania art. 943 KP
- Nie chroni wszystkich roszczeń – dotyczy wyłącznie tych wynikających z umowy o pracę .
- Nie dotyczy najemców , tylko właścicieli nieruchomości.
- Nie stosuje się wobec firm jako osobników prawnych – np. spółek z ograniczoną odpowiedzialnością.
✅ Najważniejsze fakty o art. 943 Kodeksu pracy
- Dotyczy tylko pracodawców będących osobami fizycznymi – nie firm.
- Zabezpiecza roszczenia pracownicze (np. wynagrodzenie, odprawy).
- Automatycznie przysługuje pracownikowi – nie wymaga żadnych dodatkowych czynności formalnych.
- Działa jako hipoteka ustawowa – daje pracownikowi pierwszeństwo przy realizacji roszczeń z majątku pracodawcy.
- Może obejmować nieruchomości wspólników spółki osobowej , nawet jeśli nie są pracodawcami.
- Nie obejmuje lokali najemnych ani nieruchomości osób trzecich .
- Ma istotne znaczenie praktyczne w sytuacjach niewypłacalności pracodawcy .
Jeśli masz pytania o swoje prawa jako pracownika lub obowiązki jako pracodawcy, warto skonsultować się z prawnikiem lub doradcą prawnym. Znajomość przepisów takich jak art. 943 Kodeksu pracy może pomóc uniknąć poważnych problemów finansowych i prawnych.