W Polsce osoby prowadzące działalność gospodarczą, które opłacają zryczałtowany podatek dochodowy (np. na ryczałcie, w systemie patentowym lub jako KPiR), mogą skorzystać z ulgi zwanej kwotą zmniejszającą podatek . Jednym z ważnych aspektów tej ulgi jest możliwość rozliczenia jej nie tylko raz w roku, ale także w równych częściach co miesiąc – 1/12 rocznej kwoty .
W tym poradniku dowiemy się, czym dokładnie jest ta ulga, jak ją stosować oraz czy warto korzystać z rozłożenia jej na 1/12 wartości już na początku roku podatkowego.
Co to jest kwota zmniejszająca podatek?
Kwota zmniejszająca podatek to ulga przewidziana dla małych przedsiębiorców, która pozwala im obniżyć wysokość należnego podatku dochodowego . Obecnie wynosi ona:
- 556,02 zł miesięcznie , czyli 6 672,24 zł rocznie (stan na 2024 rok),
- dotyczy osób, których przychód w poprzednim roku obrotowym nie przekroczył 200 000 zł ,
- może być wykorzystana przez osoby opłacające podatek w systemie ryczałtu, patentowym lub jako KPiR.
Jak działa zasada 1/12 kwoty zmniejszającej podatek?
Zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT), przedsiębiorca może rozłożyć całą roczną kwotę zmniejszającą podatek na 12 równych części i zmniejszać nimi podatek co miesiąc . Oznacza to, że miesięcznie można odliczyć:
1/12 × 6 672,24 zł = 556,02 zł
To tyle samo, co jednorazowe odliczenie całej kwoty raz na koniec roku, ale sposób realizacji różni się istotnie.
Czy warto korzystać z 1/12 kwoty zmniejszającej podatek?
Decyzja o rozłożeniu ulgi na 12 miesięcy zależy od indywidualnej sytuacji finansowej przedsiębiorcy. Poniżej przedstawiamy główne zalety i wady tego rozwiązania:
✅ Zalety korzystania z 1/12 kwoty zmniejszającej podatek:
- Lepsze zarządzanie cash flow
Miesięczne odliczenie ulgi pozwala obniżać co miesiąc wysokość należnego podatku, co może pomóc w lepszym planowaniu bieżących wydatków. - Natychmiastowa redukcja zobowiązań podatkowych
Zamiast płacić pełną kwotę podatku przez kilka miesięcy, a dopiero później odliczyć całość, możesz od samego początku roku płacić mniej. - Mniejsze ryzyko zapłaty zbyt wysokiego zaliczki do US
Jeśli końcowy podatek i tak zostanie zmniejszony o ulgę, płacenie pełnej kwoty przez kilka miesięcy może prowadzić do nadpłaty, którą trzeba będzie potem odzyskiwać.
❌ Wady i ograniczenia:
- Brak możliwości dynamicznego dostosowania
Jeśli przychody są nieregularne (np. sezonowość działalności), a niektóre miesiące przynoszą bardzo mało przychodów, to stałe zmniejszanie podatku o tę samą kwotę może nie być optymalne. - Konieczność decyzji na początek roku
Wybór między jednorazowym a miesięcznym odliczeniem należy podjąć przed rozpoczęciem roku podatkowego , np. składając odpowiedni wniosek do urzędu skarbowego (dotyczy niektórych form opodatkowania). - Może mieć wpływ na inne ulgi i świadczenia
W przypadkach, gdzie wysokość przychodu lub podatku wpływa np. na wysokość zasiłków chorobowych czy emerytur, zmniejszenie podatku może mieć wtórne skutki.
Kiedy warto korzystać z 1/12 kwoty zmniejszającej podatek?
🔹 Jeśli masz stabilny miesięczny przychód – regularna działalność daje pewność, że każdy miesiąc będzie podstawa do opłaty podatku, więc bezpiecznie można odliczać ulgę co miesiąc.
🔹 Jeśli zależy Ci na płynności finansowej – mniejsze comiesięczne zaliczki oznaczają więcej gotówki na bieżące potrzeby firmy.
🔹 Jeśli nie spodziewasz się znacznego wzrostu dochodów w ciągu roku – jeśli prognozujesz, że nie przekroczysz progu uprawniającego do ulgi, to bezpiecznie możesz skorzystać z 1/12.
Kiedy nie warto?
❌ Jeśli działalność jest nowa i przychody są nieregularne – niepewność co do osiągnięcia progu przychodu może powodować, że ulga nie przysługuje wcale.
❌ Jeśli liczysz na duże wahania przychodów – np. wiosną i latem dużo pracy, jesienią i zimą brak – lepiej zachować ulgę na koniec roku, by nie „marnować” jej w miesiącach, gdy podatek byłby niski lub zerowy.
Jak zgłosić wybór 1/12 kwoty zmniejszającej podatek?
W zależności od formy opodatkowania:
- Dla KPiR i ryczałtu liniowego : wybór dokonuje się w PIT-28 (wniosek o zastosowanie ulgi).
- Dla systemu patentowego : zgłasza się to w deklaracji podatkowej lub osobnym wniosku.
- Warto skonsultować się z księgowym lub urzędem skarbowym, aby upewnić się, czy i jak złożyć odpowiednią dokumentację.
Podsumowanie – Najważniejsze fakty:
✅ Kwota zmniejszająca podatek to ulga dla małych przedsiębiorców wynosząca 6 672,24 zł rocznie (stan na 2024 r.).
✅ Można ją rozłożyć na 12 miesięcy – po 556,02 zł miesięcznie .
✅ Korzyścią jest lepsze zarządzanie płynnością finansową i natychmiastowe obniżenie podatku .
✅ Utrata elastyczności – nie da się później cofnąć decyzji o rozłożeniu ulgi.
✅ Decyzję o zastosowaniu 1/12 należy podjąć przed początkiem roku podatkowego .
✅ Warto rozważyć tę opcję, jeśli masz regularne przychody i dbasz o płynność finansową firmy .
📌 Czy warto? Tak – jeśli Twoja działalność generuje stabilne przychody i zależy Ci na niższych co miesięcznych zaliczkach podatkowych . W innych przypadkach lepiej zatrzymać ulgę na koniec roku i wykorzystać ją w jednej racie.