Akryl to jeden z najpopularniejszych materiałów syntetycznych, który znalazł zastosowanie w wielu dziedzinach życia – od przemysłu po codzienne użycie. Czy jednak warto go wybierać? W tym poradniku dowiemy się, czym jest akryl, jakie ma właściwości i czy nadaje się do różnych zastosowań.
Akryl to ogólna nazwa dla sztucznych włókien opartych na polimerach kwasu akrylowego. Najczęściej używanym typem akrylu jest poli(akrylonitryl) (PAN), który stosuje się zarówno jako włókno tekstylne, jak i materiał konstrukcyjny w formie szkła akrylowego (np. pleksi).
Wyróżniamy dwa główne rodzaje akrylu:
Akryl tekstylny – używany do produkcji ubrań, swetrów, nakryć głowy, wykładzin.
Szkło akrylowe (pleksi) – przeźroczysty materiał zastępujący szkło w np. szybach, tablicach informacyjnych, ozdobach.
Zalety akrylu
1. Lekkość
Jedną z największych zalet akrylu jest jego niska masa właściwa. Jest znacznie lżejszy niż tradycyjne szkło czy wiele innych tworzyw sztucznych, co ułatwia transport i montaż.
2. Wytrzymałość na uderzenia
Szklane akrylowe są bardziej odporne na uderzenia niż zwykłe szkło – są nawet o 10 razy bardziej udarnościowe. Dzięki temu znajdują zastosowanie tam, gdzie bezpieczeństwo jest priorytetem (np. w szkołach, łazienkach, meblach).
3. Przepuszczalność światła
Akryl może mieć bardzo wysoką przezroczystość – aż do 92% przepuszczalności światła, co jest lepsze niż u niektórych odmian szkła. Dodatkowo nie filtruje promieni UV, chyba że zostały one odpowiednio modyfikowane.
4. Odporność na warunki atmosferyczne
Akryl jest odporny na wilgoć, nie rdzewieje i dobrze znosi działanie czynników atmosferycznych, dlatego często używa się go w aplikacjach zewnętrznych.
5. Łatwość obróbki
Materiał ten łatwo poddaje się obróbce: cięciu, gięciu, frezowaniu czy drukowaniu. To sprawia, że jest ulubieńcem wśród twórców DIY oraz producentów niestandardowych elementów.
6. Dostępność i cena
W porównaniu do szkła lub niektórych tworzyw inżynieryjnych, akryl jest stosunkowo tani, szczególnie przy większych ilościach.
Wady akrylu
1. Podatność na zarysowania
Choć akryl jest odporny na uderzenia, to łatwo można go zadrapać. Dlatego powierzchnie akrylowe często pokrywa się specjalnymi warstwami ochronnymi.
2. Niska odporność termiczna
Akryl miękną już w temperaturze około 80–90°C i może się odkształcać pod wpływem ciepła. Nie nadaje się więc do zastosowań wymagających ekspozycji na wysokie temperatury.
3. Niska odporność na niektóre chemikalia
Niektóre rozpuszczalniki organiczne mogą uszkodzić akryl, powodując pęknięcia lub mętnienie powierzchni.
4. Elektryzowanie się
W przypadku akrylu tekstylnego dużym minusem jest skłonność do elektryzowania się, co może być nieprzyjemne w użytkowaniu.
Gdzie stosować akryl?
W budownictwie i wnętrzach:
Sufity podwieszane
Ścianki działowe
Wstawki dekoracyjne
Oświetlenie (dyfuzory światła)
W meblarstwie:
Fronty meblowe
Blaty stołów
Elementy dekoracyjne
W przemyśle:
Obudowy maszyn
Tablice informacyjne
Okienka kontrolne
W tekstyliach:
Swetry, czapki, rękawiczki
Koce i narzuty
Czy akryl jest bezpieczny?
Akryl sam w sobie nie zawiera szkodliwych substancji i jest uważany za bezpieczny dla zdrowia. Jednak przy produkcji mogą być używane różne dodatki chemiczne, które warto sprawdzić przy zakupie produktów, zwłaszcza jeśli mają kontakt z dzieckiem lub żywnością.
