Leki na cholesterol na receptę – poradnik dla pacjentów
Wysoki poziom cholesterolu to jedno z najczęstszych problemów zdrowotnych, które mogą prowadzić do chorób serca i naczyń krwionośnych. Leczenie hipercholesterolemii często wymaga nie tylko zmiany stylu życia (zdrowsza dieta, ćwiczenia fizyczne), ale także stosowania leków przepisanych przez lekarza. W tym poradniku dowiemy się, jakie są najpopularniejsze leki na cholesterol dostępne na receptę , jak działają oraz na co warto zwrócić uwagę przy ich stosowaniu.
Cholesterol to tłuszcz niezbędny do funkcjonowania organizmu, ale jego nadmiar – zwłaszcza tzw. „złego” cholesterolu LDL – może prowadzić do odkładania się blaszek miażdżycowych w ścianach tętnic. Może to powodować zwężenie światła naczyń, ograniczać dopływ krwi do serca i mózgu oraz zwiększać ryzyko zawału serca czy udaru mózgu.
Rodzaje leków na cholesterol na receptę
Istnieje kilka grup leków, które pomagają obniżyć poziom cholesterolu we krwi. Wybór leczenia zależy od wyników badań lipidogramu, ogólnego stanu zdrowia pacjenta oraz ryzyka sercowo-naczyniowego.
1. Statyny – pierwszy wybór w terapii
Statyny to najczęściej przepisywana klasa leków obniżających cholesterol. Działają poprzez hamowanie enzymu HMG-CoA reduktazy odpowiedzialnego za produkcję cholesterolu w wątrobie.
Efektywnie obniżają LDL („zły” cholesterol) i tryglicerydy, a także nieco podnoszą HDL („dobry” cholesterol)
Najczęstsze skutki uboczne: bóle mięśni, zaburzenia żołądkowe, rzadsze – wpływ na funkcję wątroby
Regularne kontrole krwi (m.in. enzymów wątrobowych) są zalecane podczas leczenia statynami.
2. Inhibitory PCSK9
To nowa klasa leków stosowana u pacjentów z bardzo wysokim ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych lub z rodzinną hipercholesterolemią.
Przykład: ewolocumab, alirokumab
Podawane jako zastrzyki podskórne co 2–4 tygodnie
Silnie obniżają LDL, nawet o 60%
Stosowane zwykle jako dodatek do statyn lub w przypadku nietolerancji statyn
3. Ezezamid
Liek ten działa w jelitach, blokując wchłanianie cholesterolu z pokarmu.
Często stosowany razem ze statyną (np. kombinacja z simwastatiną – Vytorin)
Skutecznie obniża LDL
Mało skutków ubocznych; czasem biegunka lub bóle głowy
4. Fibraty
Główne wskazanie to podwyższone stężenie tryglicerydów.
Przykłady: gemfibrozyl, fenofybrat
Obniżają poziom tryglicerydów i nieco podnoszą HDL
Mogą być stosowane razem ze statynami, ale zwiększają ryzyko miopatii
5. Kwasy żółciowe (sewelanty kwasów żółciowych)
Związki te wiążą kwasy żółciowe w jelicie, co prowadzi do zwiększenia ich syntez w wątrobie kosztem cholesterolu.
Przykłady: cholestyramina, kolestypol
Mniej skuteczne niż statyny, ale mogą być użyte jako wspomaganie
Utrudnienia: objawy ze strony przewodu pokarmowego, konieczność stosowania oddzielnie od innych leków
6. Inhibitory wchłaniania cholesterolu z jelita cienkiego (np. ezetymib)
Ezetymib blokuje wchłanianie cholesterolu z jelita, co prowadzi do spadku jego poziomu we krwi.
Często stosowany z statynami
Dobrze tolerowany, skuteczny
Na co zwracać uwagę przy stosowaniu leków na cholesterol?
Regularne badania lipidogramu – kontrola poziomu cholesterolu LDL, HDL, tryglicerydów i całkowitego cholesterolu jest kluczowa.
Obserwacja skutków ubocznych – np. bóle mięśni, zmęczenie, problemy trawienne. W razie podejrzenia skutków ubocznych należy skonsultować się z lekarzem.
Interakcje lekowe – niektóre leki (np. doustne środki przeciwzakrzepowe, cyklosporyna) mogą wzmacniać lub osłabiać działanie leków na cholesterol.
Styl życia – leki są bardziej efektywne, gdy idą w parze z dietą niskotłuszczową, unikaniem trans-tłuszczów, regularnym ruchem i utrzymaniem prawidłowej masy ciała.
