Kwas foliowy, znany również jako acidum folicum , to witamina z grupy B (B9), która odgrywa kluczową rolę w procesach metabolicznych organizmu, a szczególnie w syntezie DNA i podziale komórek. Jest szczególnie ważny w czasie ciąży, ale także znajduje zastosowanie w profilaktyce i leczeniu różnych schorzeń. Wiele osób jednak zastanawia się: czy acidum folicum jest dostępny bez recepty, czy trzeba go przepisać?
Czym jest acidum folicum?
Kwas foliowy to syntetyczna forma witaminy B9, którą organizm wykorzystuje do produkcji nowych komórek. Naturalnym źródłem folianów (naturalnej postaci kwasu foliowego) są między innymi:
- szpinak,
- brokuły,
- czerwona fasola,
- awokado,
- orzechy.
W medycynie stosowany jest głównie w celu zapobiegania wadom rozszczepowym u płodu (np. rozszczepowi kręgosłupa), a także w leczeniu niedokrwistości megaloblastycznej oraz jako wspomaganie terapii przy niektórych chorobach autoimmunologicznych lub po chemioterapii.
Acidum folicum – czy na receptę?
Odpowiedź zależy od dawki i formy leku:
✅ Dostępność bez recepty
Leki zawierające kwas foliowy o niskich dawkach (najczęściej 0,4 mg lub 0,5 mg) dostępne są bez recepty w aptekach. Są to najczęściej suplementy diety, które można kupić swobodnie. Zaleca się ich stosowanie:
- kobietom planującym ciążę (minimum 1 miesiąc przed spodziewanym zajściem w ciążę),
- w I trymestrze ciąży (do 12 tygodnia),
- osobom z niedoborem kwasu foliowego,
- jako wspomaganie terapii lekami przeciwreumatycznymi (np. metotreksatem).
📄 Potrzebna recepta
Jeśli natomiast lekarz zaleci wyższą dawkę kwasu foliowego , np. 5 mg dziennie, to taki preparat jest już lekem receptowym . Wysokie dawki mogą być potrzebne w przypadkach:
- ryzyka wystąpienia wady rozszczepowej u płodu (np. w rodzinie były takie przypadki),
- stosowania metotreksatu w większych dawkach,
- niektórych form niedokrwistości wymagających intensywnego leczenia.
Kiedy warto skonsultować się z lekarzem?
Nawet jeśli kwas foliowy w standardowej dawce jest dostępny bez recepty, warto skonsultować jego stosowanie z lekarzem lub farmaceutą, zwłaszcza gdy:
- jesteś w ciąży lub planujesz ją,
- przyjmujesz inne leki (np. przeciwzapalne niesteroidowe, leki na epilepsję),
- masz problemy z wchłanianiem składników odżywczych,
- podejrzewasz niedobór witaminy B9.
Jak poprawnie stosować acidum folicum?
- Najlepiej przyjmować codziennie o tej samej porze.
- Dawka 0,4–0,5 mg wystarczy większości kobiet planujących ciążę.
- W przypadku recepty należy ścisłe przestrzegać zaleceń lekarza.
- Suplement można przyjmować niezależnie od posiłku.
- Nie ma kontraindikacji dla większości osób – skutki uboczne są rzadkie i łagodne.
Podsumowanie – najważniejsze fakty
🔹 Acidum folicum to syntetyczna forma witaminy B9, niezbędna m.in. w czasie ciąży.
🔹 Standardowa dawka (0,4–0,5 mg) dostępna jest bez recepty w formie suplementów.
🔹 Wyższe dawki (np. 5 mg) są lekami receptowymi i wymagają zalecenia lekarza.
🔹 Stosowany jest głównie w profilaktyce wad rozwojowych płodu, leczeniu niedokrwistości oraz jako wspomaganie terapii.
🔹 Przed rozpoczęciem stosowania warto skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą, aby upewnić się co do odpowiedniej dawki i braku interakcji z innymi lekami.
Jeśli masz więcej pytań dotyczących kwasu foliowego lub jego wpływu na zdrowie, najlepiej skonsultuj się z lekarzem rodzinnym lub ginekologiem.