Kwas foliowy (łac. acidum folicum ) to witamina z grupy B, odgrywająca kluczową rolę w procesach metabolicznych organizmu, a także niezbędna m.in. w czasie ciąży czy przy zaburzeniach krwiotworzenia. Jednym z dostępnych na rynku leków zawierających kwas foliowy jest Acidum Folicum Richter , produkcji firmy Richter Pharma. Lek ten jest stosowany w wielu przypadkach, ale często budzi pytania, dlaczego jest „na receptę” i czy zawsze taki musi być.
W tym poradniku dowiemy się:
- czym jest Acidum Folicum Richter,
- kiedy wymaga recepty,
- jakie są jego zastosowania,
- dla kogo jest szczególnie wskazany,
- oraz jakie są najważniejsze fakty o tym preparacie.
Czym jest Acidum Folicum Richter?
Acidum Folicum Richter to lek zawierający jako substancję czynną kwas foliowy (vitaminum B9), który wspomaga syntezę DNA, podział komórek oraz prawidłowe funkcjonowanie układu krwiotwórczego. W Polsce produktem tym zajmuje się firma Polpharma , działająca w ramach licencji austriackiej marki Richter.
Preparat dostępny jest w postaci tabletek dożylnej dawki 5 mg (najczęściej spotykana forma) oraz w niższych dawkach, np. 0,4 mg lub 0,8 mg – te ostatnie często przeznaczone są specjalnie dla kobiet planujących ciążę.
Kiedy Acidum Folicum Richter wymaga recepty?
W Polsce dostępność leku zależy od dawki :
- Tabletki 0,4 mg i 0,8 mg kwasu foliowego – nie wymagają recepty i są dostępne bezpłatnie w aptekach jako suplementy.
- Tabletki 5 mg kwasu foliowego (np. Acidum Folicum Richter 5 mg) – wymagają recepty , ponieważ ta wysoka dawka może mieć znaczenie terapeutyczne i może być stosowana tylko za zgodą lekarza.
Taka regulacja wynika z faktu, że dawki powyżej 1 mg dziennie mogą wpływać na metabolizm innych witamin, np. B12, maskując niedobór tej ostatniej (co może prowadzić do uszkodzeń układu nerwowego). Dlatego wyższe dawki kwasu foliowego są objęte nadzorem lekarskim.
Zastosowanie Acidum Folicum Richter
Lek ten jest stosowany w różnych przypadkach medycznych:
- Profilaktyka wad cewy nerwowej u płodu – u kobiet w ciąży lub planujących poczęcie (najczęściej stosuje się jednak niższe dawki).
- Leczenie niedokrwistości megaloblastycznej – spowodowanej niedoborem kwasu foliowego.
- Zaburzenia związane z niedoborem witaminy B9 – np. po długotrwałej antybiotykoterapii, chorobach przewlekłych wpływających na wchłanianie składników odżywczych.
- Podczas dializy nerek – kiedy dochodzi do utraty witamin z grupy B.
- Jako wspomaganie leczenia metotreksatem – np. przy reumatoidalnym zapaleniu stawów.
Kto powinien stosować Acidum Folicum Richter?
- Kobiety w ciąży lub planujące ciążę – kwas foliowy redukuje ryzyko wystąpienia wad rozwojowych u dziecka.
- Pacjenci z niedoborem kwasu foliowego – potwierdzonym badaniami laboratoryjnymi.
- Osoby leczone metotreksatem – Acidum Folicum Richter może łagodzić skutki uboczne tego leku.
- Pacjenci z przewlekłą białaczką limfatyczną, anemią hemolityczną lub innymi chorobami krwi – gdzie konieczne jest wspomaganie procesów krwiotworzenia.
Dawkowanie Acidum Folicum Richter
Dawkowanie leku ustala lekarz indywidualnie, zależnie od stanu zdrowia pacjenta:
- Profilaktyka wad cewy nerwowej : 0,4–0,8 mg/dzień.
- Niedobór kwasu foliowego : 5 mg/dzień przez kilka tygodni.
- Wspomaganie leczenia metotreksatem : 1–5 mg co 7 dni, zależnie od dawki metotreksatu.
Ważne: nie wolno samodzielnie zmieniać dawki ani długości leczenia!
Działania niepożądane i przeciwwskazania
Acidum Folicum Richter ogólnie dobrze tolerowany, ale jak każdy lek może powodować działania niepożądane, takie jak:
- nudności,
- bóle głowy,
- uczucie mdłości,
- rzadziej: reakcje alergiczne (świąt, tężenie skóry).
Przeciwwskazania:
- Nadreaktywność na składniki leku.
- Niedobór witaminy B12 (bez jednoczesnego leczenia B12 kwas foliowy może maskować objawy neuropatii periferii).
Interakcje z innymi lekami
Kwas foliowy może wpływać na działanie niektórych leków, np.:
- Antykonwulsanty – mogą obniżać poziom kwasu foliowego.
- Metotreksat – kwas foliowy może osłabiać działanie tego leku, dlatego stosowany jest według określonego schematu.
- Kwas paraaminobenzoesowy (PABA) – może ograniczać wchłanianie kwasu foliowego.
Najważniejsze fakty o Acidum Folicum Richter:
- Kwas foliowy to witamina z grupy B , niezbędna m.in. w procesach krwiotworzenia i rozwoju płodu.
- Acidum Folicum Richter 5 mg wymaga recepty , natomiast niższe dawki (0,4 mg i 0,8 mg) są dostępne bez recepty.
- Stosowany jest głównie w profilaktyce wad cewy nerwowej, niedokrwistości megaloblastycznej oraz jako wspomaganie leczenia metotreksatem.
- Dawkowanie ustala lekarz , z uwagi na możliwość interakcji i działania maskującego niedoboru witaminy B12.
- Lek jest ogólnie bezpieczny , ale może powodować rzadkie działania niepożądane, jak reakcje alergiczne czy dyspepsja.
- Nie należy go stosować samodzielnie w dawkach powyżej 1 mg dziennie bez konsultacji z lekarzem.
Jeśli masz wątpliwości, czy Acidum Folicum Richter jest dla Ciebie odpowiedni, skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą. Pamiętaj, że mimo naturalnego charakteru kwasu foliowego, jego działanie terapeutyczne w większych dawkach wymaga kontroli medycznej.