W języku polskim wiele czasowników może powodować wątpliwości pod względem fleksyjnym, zwłaszcza jeśli ich forma podstawowa kończy się na „-ować”. Jednym z takich słów jest „akceptować”, od którego tworzone są formy osobowe, czasem z błędami. Często pojawia się pytanie: jak poprawnie powiedzieć – „akceptuje” czy „akceptuję”?
Poprawna forma: akceptuję
Zasada jest prosta – czasownik „akceptować” należy do I grupy czasowników nieprawidłowych , które w pierwszej i drugiej osobie liczby pojedynczej w czasie teraźniejszym tworzą ukośnik (czyli przedrostek „-uj-”) oraz zakrywają znak naszenia „ó” przez „u” .
Przykład:
- Ja akceptuję (a nie akceptuje )
- Ty akceptujesz
- On/Ona/Ono akceptuje
Zatem poprawna forma to „akceptuję” , kiedy mówimy o pierwszej osobie liczby pojedynczej (ja). Natomiast forma „akceptuje” jest poprawna dla trzeciej osoby (on/ona/ono).
Gdzie najczęściej pojawiają się błędy?
Błąd ten często występuje przy pisowni „akceptuje” i „akceptuję”, ponieważ:
- Podobność brzmieniowa : obie formy brzmią niemal identycznie, co prowadzi do pomyłek.
- Brak znajomości reguł fleksyjnych języka polskiego – wiele osób nie zdaje sobie sprawy z różnic między osobami gramatycznymi.
- Autokorekta w urządzeniach elektronicznych – czasem sugeruje się błędne formy.
Jak zapamiętać różnicę?
Oto kilka praktycznych sposobów:
✅ Użyj zasady „ja = u” – w pierwszej osobie (ja) zawsze będzie „u” (np. lubię – lubię, mam – mam, akceptuję – akceptuję).
✅ Powiąż z innymi czasownikami tej samej grupy :
- ja chwalę → ty chwalisz → on chwali
- ja ukwie → ty ukwiasz → on ukwia
- ja akceptuję → ty akceptujesz → on akceptuje
✅ Pamiętaj: ó > u tylko w I i II osobie – w pozostałych osobach „ó” zostaje utrzymane lub zmienia się w „a” (np. on pije – ono piło).
Podsumowanie – najważniejsze fakty:
🔹 Poprawna forma dla I osoby liczby pojedynczej to „akceptuję” (ja akceptuję). 🔹 Forma „akceptuje” jest poprawna dla III osoby (on/ona/ono akceptuje). 🔹 Błąd wynika z podobieństwa fonetycznego i braku znajomości reguł językowych. 🔹 Zasada „ó > u” dotyczy tylko I i II osoby liczby pojedynczej. 🔹 Ułatwieniem może być porównanie z innymi czasownikami tej samej grupy fleksyjnej.