Art. 33 Kodeksu Pracy – Wypowiedzenie umowy o pracę
Współczesny rynku pracy wymaga od pracodawców i pracowników znajomości swoich praw oraz obowiązków wynikających z Kodeksu Pracy (KPr). Jednym z najważniejszych przepisów, szczególnie przy wypowiedzeniach umowy o pracę, jest art. 33 Kodeksu Pracy . Poniżej przedstawiam szczegółowy poradnik doświadczonego prawnika, który pomoże Ci zrozumieć, jak działa ten artykuł, kiedy można go stosować i jakie są jego konsekwencje.
Art. 33 Kodeksu Pracy reguluje wypowiedzenie umowy o pracę na mocy ustawy , czyli tak zwane wypowiedzenie bez podania okresu wypowiedzenia . Oznacza to, że zarówno pracownik, jak i pracodawca mogą zakończyć stosunek pracy w określonych warunkach, nie czekając na upływ standardowego okresu wypowiedzenia (np. 2 tygodnie).
⚖️ Zasada ogólne: Zwykle wypowiedzenie umowy o pracę wymaga pisemnej formy i spełnienia okresu wypowiedzenia (określonego w umowie lub ustalonego zgodnie z art. 36 KPr). Jednak art. 33 pozwala uniknąć tego okresu w określonych przypadkach.
2. Kiedy można skorzystać z art. 33 KPr?
a) Pracownik może wypowiedzieć umowę bez okresu wypowiedzenia (art. 33 § 1 KPr):
Gdy pracodawca naruszy istotne postanowienia umowy o pracę , np.:
nie zapewnia odpowiednich warunków pracy,
nie płaci wynagrodzenia,
narusza bezpieczeństwo i higienę pracy,
wykorzystuje pracę bez zgodnego z prawem rozporządzania czasem pracy.
Gdy pracownik ma obowiązek świadczyć pracę w innym miejscu niż wynika z umowy (np. transfer firmowy bez zgody).
Gdy pracodawca nakłada na pracownika niewłaściwe dodatkowe obowiązki .
Gdy pracownik zostaje przełożonym innych pracowników, których wcześniej szkolili (tzw. „dyskryminacja edukacyjna”).
Gdy pracodawca zabronił uczestnictwa w działalności zawodowej (np. związek zawodowy).
Gdy pracownik został wykluczony z zespołu, którego był członkiem , np. przez zmianę struktury organizacyjnej.
b) Pracodawca może wypowiedzieć umowę bez okresu wypowiedzenia (art. 33 § 2 KPr):
Gdy pracownik narusza istotne postanowienia umowy , np.:
regularnie opuszcza stanowisko bez usprawiedliwienia,
Gdy pracownik nie spełnia wymagań wynikających z charakteru pracy , np. nie nadaje się do wykonywania zadania.
Gdy pracownik wyraził sprzeciw wobec wykonania pracy w nowych warunkach , które zostały wprowadzone legalnie (np. zmiana miejsca pracy), ale nie ma możliwości jej dostosowania.
3. Jak należy sformułować wypowiedzenie?
Wypowiedzenie musi być pisemne i zawierać:
informację o intencji zakończenia stosunku pracy,
odniesienie do art. 33 KPr jako podstawy prawa do wypowiedzenia,
datę wejścia w życie wypowiedzenia (zazwyczaj data następnego dnia roboczego po złożeniu wypowiedzenia),
podpisy strony wypowiadającej.
Nie ma potrzeby uzasadnienia faktycznego, ale warto dodać streszczenie powodu wypowiedzenia, aby uniknąć późniejszych sporów.
4. Konsekwencje wypowiedzenia wg art. 33 KPr
Wypowiedzenie jest natychmiastowe , tzn. nie trzeba czekać na upływ okresu wypowiedzenia.
Nie przysługuje żadna zakończeniowa pensja , chyba że przewidziana była w umowie.
Pracownik ma prawo do wypowiedzenia również w sprawie wynagrodzenia za czas pracy , jeśli wypowiedź jest nieuzasadniona.
Pracodawca może zostać skazany na odstawię wynagrodzenia lub nawet szkody majątkowe , jeśli wypowiedź była nielegalna.
5. Jak bronić się przed fałszywą wypowiedzią?
Jeśli jesteś pracownikiem i masz podejrzenia, że Twoja wypowiedź została dokonana bez realnych podstaw, możesz:
Złożyć wniosek do Sądzie Pracy o uznanie wypowiedzenia za nieważne.
Skorzystać z pomocy rzecznika prawa lub radcy prawnego specjalizującego się w prawie pracy .
Zebrać dowody potwierdzające, że nie było istotnego naruszenia umowy.
6. Częste błędy i pułapki
Pominięcie formy pisemnej – wypowiedzenie bez formy pisemnej jest nieważne.
Niezrozumienie, co jest „istotnym naruszeniem” – każdy przypadek ocenia się indywidualnie.
Błędne odniesienie się do art. 33 – tylko w określonych sytuacjach można go zastosować.
Brak terminowości – niektóre naruszenia umowy tracą siłę po pewnym czasie (np. spóźnienia).
📌 Najważniejsze fakty na temat art. 33 KPr:
Art. 33 KPr umożliwia natychmiastowe zakończenie umowy o pracę bez czekania na okres wypowiedzenia.
Pracownik może wypowiedzieć umowę, jeśli pracodawca naruszył istotne postanowienia umowy .
Pracodawca może wypowiedzieć umowę, jeśli pracownik naruszał umowę lub nie nadaje się do pracy .
Wypowiedzenie musi być pisemne i zawierać odniesienie do art. 33 KPr.
Nie przysługuje żadna zakończeniowa pensja w przypadku wypowiedzenia wg art. 33.
Wypowiedzenie można sprzeciwić i uznac za nieważne, jeśli nie ma realnych podstaw.
Naruszenie art. 33 może prowadzić do odpowiedzialności cywilnej i karnej pracodawcy.
W przypadku wątpliwości, zawsze warto skonsultować się z specjalistycznym radcą prawnym .
Jeśli planujesz wypowiedzenie umowy o pracę lub jesteś wypowiedziany, pamiętaj, że art. 33 KPr to narzędzie, które należy stosować z głową. Jeśli nie jesteś pewny, czy masz prawo do wypowiedzenia lub czy twoja wypowiedź jest legalna, najlepszym wyborem będzie konsultacja z prawnikiem specjalizującym się w prawie pracy.
