Artykuł 177 Kodeksu pracy – co pracodawca i pracownik muszą wiedzieć? Poradnik
Jednym z kluczowych artykułów Kodeksu pracy, który często pojawia się w kontekście rozwiązywania stosunku pracy przez pracodawcę, jest art. 177 Kodeksu pracy . W tym poradniku wyjaśnimy, czym się charakteryzuje, w jakich sytuacjach może zostać zastosowany oraz jakie są konsekwencje jego zastosowania zarówno dla pracownika, jak i pracodawcy.
Art. 177 Kodeksu pracy dotyczy rozwiązania umowy o pracę przez pracodawcę z inicjiatywy pracodawcy , tzw. zwolnienia indywidualnego bez wskazania przyczyny . Umożliwia pracodawcy rozwiązanie umowy o pracę z pracownikiem bez podawania konkretnej przyczyny – ale tylko pod pewnymi warunkami.
Brzmi on następująco (fragment):
„Pracodawca może rozwiązać umowę o pracę z pracownikiem, jeżeli uprzednio wyznaczy mu termin wypowiedzenia zgodny z przepisami § 1 i § 2.”
📌 Warunki zastosowania art. 177 Kodeksu pracy
Aby skorzystać z tego przepisu, pracodawca musi spełnić kilka ważnych kryteriów:
Uprawnienie do rozwiązania umowy Pracodawca ma prawo rozwiązać umowę o pracę bez podania przyczyny, ale tylko wtedy, gdy przewiduje to umowa o pracę lub inne przepisy prawa. Dotyczy to głównie umów na czas nieokreślony.
Zachowanie okresu wypowiedzenia Pracodawca musi zachować odpowiedni okres wypowiedzenia , który zależy od stażu pracy:
2 tygodnie – jeśli staż pracy wynosi mniej niż 6 miesięcy,
1 miesiąc – jeśli staż pracy wynosi co najmniej 6 miesięcy,
3 miesiące – jeśli staż pracy wynosi co najmniej 3 lata.
Forma pisemna wypowiedzenia Wypowiedzenie musi być złożone w formie pisemnej pod rygorem nieważności – czyli musi być podpisane przez pracodawcę i doręczone pracowniowi.
Brak zakazu rozwiązaniowego Musi też brakować tzw. zakazu rozwiązaniowego , np. pracownica w ciąży, kobieta w deklarowanym urlopie macierzyńskim, osoba pełniąca określone funkcje społeczne (np. członek Rady Świadczeniowej ZUS).
💡 Czy pracownik może odwołać się od wypowiedzenia?
Tak. Pracownik ma prawo złożyć pozew o stwierdzenie nieważności wypowiedzenia w ciągu 7 dni od dnia doręczenia wypowiedzenia . Sąd może uznać wypowiedzenie za nieważne, jeśli np.:
zostało sformułowane w sposób ogólnikowy,
narusza zasadę równego traktowania,
narusza zasadę wiary godnej postawy (np. pracownik został zwolniony tuż przed emeryturą bez realnych powodów),
faktycznie było dyskryminujące lub prześladowcze.
W takiej sytuacji pracownik może domagać się ponownego przyjęcia do pracy oraz rekompensaty za utracone wynagrodzenie.
🧾 Kompetencje orzekające w sprawach art. 177 KP
Sprawy związane z art. 177 Kodeksu pracy rozpatruje sąd pracy , a nie np. sądy cywilne. To ważne, ponieważ sądy pracy specjalizują się w sprawach z zakresu prawa pracy i potrafią szybciej i trafniej ocenić, czy wypowiedzenie było legalne.
🤝 Jak wygląda procedura wypowiedzenia?
Pracodawca podejmuje decyzję o rozwiązaniu stosunku pracy.
Wykonuje analizę, czy mogą być przeszkody prawne (np. zakaz rozwiązaniowy).
Sporządza pisemne wypowiedzenie z wskazaniem daty rozwiązania umowy.
Doręcza wypowiedzenie pracowniowi (np. pocztą poleconą lub wręcza pod podpis).
Pracownik może złożyć pozew w ciągu 7 dni.
Jeśli nie zostanie wnioskowane o unieważnienie wypowiedzenia, stosunek pracy wygasa z końcem okresu wypowiedzenia.
⚖️ Art. 177 vs. art. 66 Kodeksu pracy – różnice
Często mylone są dwa przepisy: art. 177 i art. 66 Kodeksu pracy.
Kryterium
Art. 177 KP
Art. 66 KP
Kto rozwiązuje
Pracodawca
Pracownik
Czy potrzebna przyczyna
Nie
Tak (np. niewypłata pensji)
Termin wypowiedzenia
Według art. 63 KP
2 tygodnie
Możliwość unieważnienia
Tak
Nie
✅ Najważniejsze fakty o art. 177 Kodeksu pracy
✅ Art. 177 KP umożliwia pracodawcy rozwiązanie umowy o pracę bez wskazania przyczyny.
✅ Obowiązuje przy umowie na czas nieokreślony.
✅ Musi być zachowany odpowiedni okres wypowiedzenia : 2 tygodnie, 1 miesiąc lub 3 miesiące – zależnie od stażu pracy.
✅ Wypowiedzenie musi być pisemne i doręczone pracowniowi.
✅ Pracownik ma 7 dni na złożenie pozwu o stwierdzenie nieważności wypowiedzenia.
✅ Wypowiedzenie może być uznane za nieważne, jeśli narusza zasady prawa lub jest dyskryminujące.
✅ W przypadku uznania wypowiedzenia za nieważne, pracownik może domagać się ponownego zatrudnienia i rekompensaty .
✅ Sprawy te rozpatruje sąd pracy .
✅ Art. 177 KP nie może być stosowany wobec osób objętych zakazem rozwiązaniowym (np. pracownicy w deklarowanym urlopie macierzyńskim).
✅ Pracownik może również rozwiązać umowę z pracodawcą na podstawie art. 66 KP , ale wymaga to podania przyczyny.
Jeśli jesteś pracodawcą lub pracownikiem i rozważasz działanie na podstawie art. 177 Kodeksu pracy, warto skonsultować się z radcą prawnym lub adwokatem specjalizującym się w prawie pracy, aby uniknąć błędów formalnych i potencjalnych roszczeń sądowych.
