Artykuł 37 Kodeksu pracy – co każdy pracownik i pracodawca powinien wiedzieć? [Poradnik]
Kodeks pracy to jedno z najważniejszych aktów prawnych regulujących prawa i obowiązki zarówno pracowników, jak i pracodawców. Artykuł 37 Kodeksu pracy zawiera kluczowe informacje dotyczące odpowiedzialności pracodawcy za szkody wyrządzone przez pracownika podczas wykonywania pracy. W tym poradniku wyjaśnimy, czym dokładnie jest art. 37 Kodeksu pracy, kiedy się stosuje oraz jakie ma praktyczne znaczenie.
„Pracodawca ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez pracownika w związku z wykonywaniem pracy.”
Oznacza to, że jeśli pracownik podczas wykonywania swoich obowiązków zawodowych spowoduje szkodę (np. uszkodzi mienie pracodawcy lub osoby trzeciej), to to pracodawca ponosi za nią odpowiedzialność. Pracownik nie odpowiada bezpośrednio za szkodę, ponieważ działając na polecenie pracodawcy i w jego imieniu, ten ponosi konsekwencje takiego działania.
Na czym polega odpowiedzialność pracodawcy?
Zgodnie z art. 37 Kodeksu pracy:
Szkoda musi powstać w związku z wykonywaniem pracy , czyli wyniknąć ze sposobu wykonywania obowiązków pracowniczych.
Pracodawca odpowiada nawet wtedy, gdy pracownik działał niedbale lub umyślnie , o ile było to związane z wykonywaną pracą.
Odpowiedzialność pracodawcy jest bezwarunkowa – wystarczy stwierdzenie związku przyczynowego między szkodą a wykonywaniem pracy.
Czy pracodawca może odprawić się od tej odpowiedzialności?
Nie do końca. Choć pracodawca ponosi pierwszoplanową odpowiedzialność, to zgodnie z art. 38 Kodeksu pracy, może on mieć roszczenie regresowe przeciwko pracownikowi, jeśli:
Pracownik dopuścił się rażącego naruszenia obowiązków pracowniczych ,
Albo szkoda powstała w wyniku działania umyślnego pracownika.
W takich przypadkach pracodawca może żądać od pracownika części lub całości pokrycia szkody.
Kiedy nie stosuje się art. 37 Kodeksu pracy?
Art. 37 nie obejmuje przypadków, w których:
Szkoda została wyrządzona poza miejscem i czasem pracy,
Pracownik działał całkowicie prywatnie, bez związku z obowiązkiem służbowym,
Zaszły okoliczności wyłączone przez przepisy prawa cywilnego (np. siła wyższa).
Przykład sytuacji objętej art. 37 Kodeksu pracy:
Kurier, który dostarczając przesyłkę w godzinach pracy, potrąca pieszego – pracodawca odpowiada za wyrządzoną szkodę przed sądem cywilnym. Jednocześnie, jeśli uda się dowieść, że kurier jechał z nadmierną prędkością celowo lub z rażącą lekceważeniem zasad bezpieczeństwa, pracodawca może żądać od niego rekompensaty.
Podsumowanie – najważniejsze fakty o artykule 37 Kodeksu pracy:
Artykuł 37 Kodeksu pracy zobowiązuje pracodawcę do ponoszenia odpowiedzialności za szkody wyrządzone przez pracownika w związku z wykonywaniem pracy.
Odpowiedzialność ta jest bezwarunkowa – nie wymaga udowodnienia winy pracodawcy.
Pracodawca odpowiada nawet w przypadku działań umyślnych pracownika, o ile miały one związek z pracą.
Jeśli pracownik dopuścił się rażącego naruszenia obowiązków, pracodawca może domagać się od niego zwrotu kosztów (art. 38).
Art. 37 nie obejmuje sytuacji, które nie mają związku z wykonywaniem pracy.
Pracodawca może ubezpieczyć się OC firmową, aby ograniczyć ryzyko finansowe związane z tą odpowiedzialnością.
Jeśli jesteś pracodawcą lub pracownikiem i masz pytania dotyczące odpowiedzialności za szkody w pracy, warto skonsultować się z doradcą prawnym lub specjalistą ds. prawa pracy. Zapewni to pełną zgodność z przepisami i uniknięcie niepotrzebnych sporów prawnych.
