Co każdy pracodawca i pracownik powinien wiedzieć o 3-miesięcznym okresie rozliczeniowym zgodnie z Kodeksem pracy
W polskim prawie pracy istnieje wiele specyficznych zasad dotyczących obowiązków pracodawców i praw pracowników. Jedną z mniej znanych, ale bardzo istotnych kwestii jest 3-miesięczny okres rozliczeniowy , który odgrywa rolę przy określaniu uprawnień do urlopu wypoczynkowego oraz innych świadczeń socjalnych. W tym poradniku wyjaśnimy, co to dokładnie oznacza, jak się go oblicza i dlaczego warto o nim pamiętać.
Zgodnie z art. 156a § 1 Kodeksu pracy (K.P.), pracownik ma prawo do urlopu wypoczynkowego jedynie po upływie trzymiesięcznego okresu rozliczeniowego , czyli po 90 dniach nieprzerwanego stosunku pracy. Oznacza to, że nowy pracownik może liczyć na pierwszy urlop wypoczynkowy dopiero po upływie tego czasu.
To podstawowe zasady, które mają na celu uniknięcie nadmiernego wykorzystania urlopu przez pracowników w początkowym okresie współpracy.
Jak wygląda praktyka?
Przypuśćmy, że Pan Nowak rozpoczął pracę 1 lutego 2025 roku. Jego okres rozliczeniowy kończy się 1 maja 2025 roku. Dopiero od tej daty będzie miał pełne uprawnienia do urlopu wypoczynkowego.
Jeśli jednak jego umowa zakończy się wcześniej niż po 90 dniach (np. 1 marca), to nie będzie miał ona żadnego wpływu na naliczenie urlopu – ponieważ nie minął jeszcze wymagany okres.
Czy okres rozliczeniowy dotyczy tylko urlopu wypoczynkowego?
Nie. Zasada 3-miesięcznego okresu rozliczeniowego znajduje zastosowanie również w przypadku:
urlopu bezpłatnego – np. w związku z chorobą dziecka (art. 174 K.P.),
czasu wolnego w ramach rodzinnego lata (art. 178 K.P.),
urlopu w ramach pomocy w sytuacji zagrożenia zdrowiem psychicznym lub fizycznym dziecka (art. 179 K.P.).
W tych przypadkach również uprawnienie do korzystania z tych świadczeń nastań dopiero po upływie 3 miesięcy nieprzerwanego stosunku pracy.
Co jeśli pracownik zmienia pracodawcę?
Warto pamiętać, że okres rozliczeniowy liczy się osobno dla każdego pracodawcy . Jeśli pracownik przechodzi do nowej firmy, to ponownie musi przejść 3-miesięczny okres rozliczeniowy. Nie można więc „łączyć” okresów u różnych pracodawców.
Co jeśli pracownik pracuje na kilku stanowiskach jednocześnie?
Jeśli pracownik posiada więcej niż jedną umowę o pracę z różnymi pracodawcami, to każdy z pracodawców obowiązuje się osobno spełnić warunek 3-miesięcznego okresu rozliczeniowego. To oznacza, że nawet jeśli pracuje u dwóch pracodawców równolegle, to uprawnienia do urlopu będą nabywał oddzielnie u każdego z nich.
Co jeśli pracownik zawiera nową umowę z tym samym pracodawcą?
W takiej sytuacji (np. po rozwiązaniu umowy na chwilę i ponownym zawarzeniu jej) okres rozliczeniowy ponownie się zeruje . Pracownik musi przejść kolejne 3 miesiące, aby ponownie uzyskać pełne uprawnienia.
Podsumowanie – najważniejsze fakty o 3-miesięcznym okresie rozliczeniowym
✅ Prawo do urlopu wypoczynkowego nabywa się dopiero po upływie 3 miesięcy nieprzerwanego stosunku pracy. ✅ Okres liczy się od dnia rozpoczęcia stosunku pracy. ✅ Zasada dotyczy również innych form urlopu (np. rodzinnego lata, urlopu bezpłatnego). ✅ Nie można łączyć okresów u różnych pracodawców. ✅ Nowa umowa z tym samym pracodawcą zeruje okres rozliczeniowy. ✅ Okres rozliczeniowy obowiązuje zarówno pracodawców, jak i pracowników. ✅ Należy go uwzględniać przy planowaniu urlopów i świadczeń socjalnych.
Dla praktyki: Warto prowadzić dokumentację dotyczącą daty rozpoczęcia stosunku pracy oraz dat uprawnień do urlopu. Dzięki temu unikniesz błędów administracyjnych i ewentualnych konsekwencji prawnych wynikających z niewłaściwego rozliczenia uprawnień pracowniczych.
