Co każdy pracownik i pracodawca powinien wiedzieć o artykule 162 Kodeksu pracy
Kodeks pracy to podstawowy akt prawny regulujący prawa i obowiązki zarówno pracowników, jak i pracodawców w Polsce. Wśród wielu jego przepisów szczególne znaczenie ma Art. 162 Kodeksu pracy , który dotyczy jednej z najważniejszych form zakończenia stosunku pracy – rozwiązania umowy o pracę przez pracodawcę . W tym poradniku wyjaśnimy, co mówi ten artykuł, kiedy można go zastosować oraz jakie są konsekwencje takiego rozwiązania umowy.
Zgodnie z art. 162 § 1 Kodeksu pracy , pracodawca ma prawo rozwiązać umowę o pracę z pracownikiem bez zachowania okresu wypowiedzenia , jeżeli:
„pracownik nie wywiązuje się z istotnych obowiązków wynikających ze stosunku pracy, a brak tego wywiązania uprawdawia do natychmiastowego rozwiązania umowy”.
Innymi słowy, chodzi o tzw. wypowiedzenie dyscyplinarne bez okresu wypowiedzenia , które może nastąpić natychmiast , bez wcześniejszego ostrzeżenia ani konieczności oczekiwania na upływ terminu wypowiedzenia.
⚖️ Kiedy pracodawca może skorzystać z art. 162?
Aby rozwiązanie umowy o pracę było legalne, muszą być spełnione trzy warunki:
Poważne naruszenie obowiązków roboczych Pracownik nie spełnia swoich kluczowych obowiązków (np. nie stawia się do pracy, popełnia wykroczenie służbowe, znęca się psychicznie lub fizycznie nad współpracownikami, czy działa na szkodę pracodawcy).
Bezpośrednia przyczynowość Naruszenie musi mieć bezpośredni związek z wykonywanym stanowiskiem pracy i charakterem obowiązków.
Uzasadnienie natychmiastowego rozwiązania Musi być oczywiste, że dalsze kontynuowanie pracy byłoby niemożliwe lub szkodliwe dla interesu pracodawcy lub innych pracowników.
Przykładowe sytuacje, które mogą uprawdawiać do rozwiązania umowy z mocy art. 162:
Pobicie innego pracownika w miejscu pracy.
Ukradkowe przywłaszczenie mienia pracodawcy.
Upór w niestawianiu się do pracy bez usprawiedliwienia.
Ujawnienie tajemnicy pracodawcy (np. danych klientów).
Zaniedbanie obowiązków prowadzące do poważnych strat finansowych firmy.
📝 Procedura postępowania przy rozwiązaniu umowy
Zgodnie z art. 162 § 4 Kodeksu pracy , przed rozwiązaniem umowy pracodawca musi zapoznać pracownika z zarzutami i dać mu możliwość wyjaśnienia sprawy . Jest to element gwarancji procesowych, które chronią pracownika przed arbitralnym pozbawieniem pracy.
W przypadku, gdy pracodawca zignoruje tę procedurę, rozwiązanie umowy może zostać uznane za nieważne , co daje pracownikowi prawo do:
przywrócenia do pracy,
odzyskania zaległych wynagrodzeń,
ewentualnej odszkodowania.
💼 Co jeszcze warto wiedzieć?
Art. 162 stosuje się wyłącznie do umowy o pracę na czas nieokreślony .
Rozwiązanie umowy na tej podstawie nie wymaga wcześniejszego wypowiedzenia .
Pracownik ma prawo odwołać się do sądu pracy w ciągu 7 dni od daty doręczenia wypowiedzenia.
Sąd może uznać rozwiązanie umowy za nieważne, jeśli uznaje, że nie zostało ono poprzedzone odpowiednią procedurą lub nie spełniono warunków materialnych.
✅ Najważniejsze fakty o Artykule 162 Kodeksu pracy:
Art. 162 KP umożliwia pracodawcy rozwiązanie umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia .
Warunkiem jest poważne naruszenie obowiązków przez pracownika.
Do legalnego rozwiązania potrzebne są: konkretne naruszenie , związek z pracą i uzasadnienie natychmiastowego działania .
Pracodawca musi przedstawić zarzuty i dać możliwość wyjaśnienia – ignorowanie tego kroku może uczynić wypowiedzenie nieważnym.
Pracownik ma 7 dni na złożenie pozewu przeciwko wypowiedzeniu.
Postępowanie według art. 162 stosuje się tylko do umowy na czas nieokreślony .
Nielegalne zastosowanie artykułu może skutkować przywróceniem do pracy i wypłatą zaległości wynagrodzenia .
Jeśli jesteś pracownikiem, który został pozbawiony pracy z mocy art. 162 KP lub pracodawcą planującym jego zastosowanie, warto skonsultować się z adwokatem lub radcą prawnym specjalizującym się w prawie pracy, aby uniknąć błędów i potencjalnych roszczeń sądowych.
