Każdy pracownik w Polsce ma prawo do wynagrodzenia za pracę. To jedna z najważniejszych zasad ustawodawstwa pracy, zawarta m.in. w art. 151 § 1 Kodeksu pracy . W tym poradniku wyjaśnimy, co dokładnie mówi ten przepis, jakie prawa chroni i jakie konsekwencje mogą wynikać z jego złamania.
- Czym jest art. 151 § 1 Kodeksu pracy?
- Co oznacza "wynagrodzenie za pracę"?
- Kiedy pracodawca musi wypłacić wynagrodzenie?
- Czy pracodawca może odmówić wypłaty wynagrodzenia?
- Jakie konsekwencje ponosi pracodawca za nieterminową wypłatę wynagrodzenia?
- Najważniejsze fakty z artykułu 151 § 1 Kodeksu pracy
Czym jest art. 151 § 1 Kodeksu pracy?
Artykuł 151 § 1 Kodeksu pracy brzmi:
Pracodawca jest obowiązany płacić pracownikowi wynagrodzenie za pracę.
Jest to podstawowy przepis regulujący stosunk pracowniczy – bez wynagrodzenia nie byłoby sensu wykonywania pracy na rzecz pracodawcy. Przepis ten stanowi fundament całego systemu wynagradzania pracowników w Polsce.
Co oznacza „wynagrodzenie za pracę”?
Wynagrodzenie za pracę to nie tylko pensja netto lub brutto, którą otrzymuje pracownik. Zgodnie z ustawą, wynagrodzenie obejmuje:
- płacę podstawową (np. stawkę godzinową, pensję miesięczną),
- nadgodziny ,
- premię , wynagrodzenie umowne,
- składki do funduszu_pracy i FGŚP , jeśli są przewidziane w umowie,
- inne dodatki pieniężne przewidziane w umowie lub regulaminie wynagradzania.
Zgodnie z art. 151 § 1, pracodawca musi zapłacić za wykonaną pracę, niezależnie od formy zatrudnienia (umowa o pracę, zlecenie, umowa cywilnoprawna).
Kiedy pracodawca musi wypłacić wynagrodzenie?
Zgodnie z art. 151b Kodeksu pracy:
- Wynagrodzenie za pracę należy się pracownikowi co najmniej raz na miesiąc .
- Termin wypłaty powinien być określony w:
- umowie o pracę,
- regulaminie wynagradzania,
- porozumieniu zbiorowym.
Jeśli termin wypłaty przypadnie na dzień wolny od pracy, pracodawca musi wypłacić wynagrodzenie przed tym dniem .
Czy pracodawca może odmówić wypłaty wynagrodzenia?
Nie. Odmowa wypłaty wynagrodzenia przez pracodawcę jest naruszeniem prawa pracy i może mieć poważne konsekwencje. Pracownik ma prawo:
- wystąpić z wnioskiem do urzędu pracy ,
- zgłosić sprawę do Inspekcji Pracy ,
- złożyć pozew o zapłatę zaległych wynagrodzeń do sądu pracy.
Dodatkowo, zgodnie z art. 47 Kodeksu pracy, pracownik może rozwiązać umowę o pracę z pracodawcą bez zachowania okresu wypowiedzenia , jeśli pracodawca:
- dwukrotnie z rzędu nie wypłacił wynagrodzenia,
- lub wypłacił je z dużym opóźnieniem.
Jakie konsekwencje ponosi pracodawca za nieterminową wypłatę wynagrodzenia?
Naruszenie obowiązku wypłaty wynagrodzenia może skutkować:
- grzywną administracyjną (do nawet kilkuset tysięcy złotych),
- odpowiedzialnością karną (np. za niezapłacenie składek ZUS, doprowadzenie do niewypłacalności firmy),
- postępowaniem egzekucyjnym ze strony pracownika,
- utratą zaufania pracowników i potencjalnych kandydatów do pracy.
Najważniejsze fakty z artykułu 151 § 1 Kodeksu pracy
- ✅ Art. 151 § 1 Kodeksu pracy zobowiązuje pracodawcę do wypłacenia pracownikowi wynagrodzenia za pracę.
- ✅ Wynagrodzenie obejmuje m.in. płacę podstawową, premię, nadgodziny i inne składniki.
- ✅ Wynagrodzenie musi być wypłacane co najmniej raz na miesiąc , zgodnie z ustaleniami w umowie lub regulaminie.
- ✅ Brak wypłaty wynagrodzenia daje pracownikowi prawo do rozwiązania umowy bez wypowiedzenia.
- ✅ Pracodawca, który nie płaci wynagrodzenia, może ponieść konsekwencje finansowe, prawne i reputacyjne.
Jeśli masz problemy z wypłatą pensji lub pytania dotyczące swoich praw pracowniczych, warto skonsultować się z doradcą prawnym lub związkowcem. Pamiętaj – Twoja praca musi być należycie wynagrodzona.