Co oznacza art. 94 ust. 3 Kodeksu pracy w kontekście mobbingu?
Mobbing na stanowisku pracy to poważny problem, który może prowadzić nie tylko do stresu i obniżenia jakości życia pracownika, ale także do konsekwencji prawnych dla pracodawcy. W polskim systemie prawnym jednym z kluczowych przepisów chroniących pracowników przed mobbingiem jest art. 94 ust. 3 Kodeksu pracy . W tym poradniku wyjaśnimy, co mówi ten artykuł, jak można go wykorzystać w praktyce oraz jakie są jego konsekwencje.
„Pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikowi warunki pracy odpowiadające przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy oraz właściwe relacje interpersonalne.”
To właśnie ta część kodeksu bywa często odnoszona do sytuacji mobbingu w miejscu pracy, ponieważ zawiera ona zobowiązanie pracodawcy do zapewnienia właściwych relacji międzyludzkich – co obejmuje również ochronę przed prześladowaniem, dyskryminacją czy upokarzaniem przez innych pracowników lub przełożonych.
🧾 Mobbing a art. 94 ust. 3 – jak to się łączy?
Choć wprost słowo „mobbing” nie pojawia się w Kodeksie pracy, to Sąd Najwyższy wielokrotnie uznawał, że naruszenie obowiązku wynikającego z art. 94 ust. 3 może być podstawą roszczeń pracowniczych.
Mobbing , czyli systematyczne prześladowanie pracownika (np. zastraszanie, izolacja, poniżanie, fałszywe oskarżenia), narusza właśnie ten obowiązek. Pracodawca ma nie tylko prawo, ale i obowiązek interwencji , jeśli zostanie mu zgłoszone zachowanie mobbingowe.
W orzecznictwie SN przyjęto, że:
pracodawca musi reagować na doniesienia o mobbingu,
ignorowanie takich sytuacji może skutkować odpowiedzialnością cywilną lub nawet karą umowną (np. nawiązka),
pracownik może żądać odszkodowania za krzywdę emocjonalną.
✅ Co może zrobić pracownik podejrzewający mobbing?
Jeśli masz wrażenie, że jesteś ofiarą mobbingu, warto postępować zgodnie z poniższymi krokami:
Zbierz dowody – zapisuj przypadki, daty, miejsce, świadków.
Poinformuj pracodawcę – najlepiej w formie pisemnej (np. maila lub pisma poleconego).
Skontaktuj się z działem HR lub radą pracowniczą – jeśli taka działa w firmie.
Rozważ pomoc zewnętrzną – np. prawnika lub rzecznika pracowniczego.
W razie braku reakcji – rozważ wniosek o rozwiązanie umowy pracy z winy pracodawcy – co daje Ci prawo do zasiłku chorobowego i rekompensaty.
⚖️ Konsekwencje prawne dla pracodawcy
Brak działania ze strony pracodawcy w przypadku mobbingu może wiązać się z:
Obowiązkiem wypłaty rekompensaty (nawiązki) do 6-krotnego wynagrodzenia,
Odpowiedzialnością cywilną za szkodę niemajątkową (np. ból, cierpienie, utrata samooceny),
Możliwością rozwiązania umowy pracy z winy pracodawcy przez pracownika,
Negatywnym wizerunkiem firmy i potencjalnym wpływem na jej funkcjonowanie.
📌 Podsumowanie – najważniejsze fakty:
✅ Art. 94 ust. 3 Kodeksu pracy zobowiązuje pracodawcę do zapewnienia właściwych relacji międzyludzkich na miejscu pracy. ✅ Mobbing narusza ten przepis , gdyż zakłóca zdrowe środowisko pracy. ✅ Pracodawca ma obowiązek reagować na zgłoszenia mobbingu. ✅ Ignorowanie mobbingu może skutkować odpowiedzialnością prawną pracodawcy. ✅ Pracownik ma prawo domagać się zmiany warunków pracy lub rozwiązania umowy z winy pracodawcy. ✅ Dowody i dokumentacja są kluczowe w przypadku sporów związanych z mobbingiem.
Jeśli uważasz, że jesteś ofiarą mobbingu, pamiętaj, że masz prawo do godnego i bezpiecznego środowiska pracy. Nie zwlekaj z działaniem – Twoja psychika i zdrowie są najważniejsze.
