Współczesne praktyki pracy wymagają od pracodawców pełnej świadomości swoich obowiązków, szczególnie na etapie zatrudnienia nowego pracownika. Jednym z kluczowych przepisów regulujących ten proces jest art. 25 Kodeksu Pracy (KPr) . W tym poradniku wyjaśnimy, co zawiera ten artykuł, jakie są konsekwencje jego niewłaściwego stosowania oraz jak uniknąć błędów.
Co mówi art. 25 Kodeksu Pracy?
Art. 25 Kodeksu Pracy określa obowiązek pracodawcy , aby przedstawić pracownikowi jego stanowisko pracy, warunki pracy oraz zakres obowiązków , które mu zostały powierzone. Zgodnie z tym przepisem:
„Pracodawca ma obowiązek przedstawić pracownikowi stanowisko pracy, warunki pracy oraz zakres obowiązków, które mu zostały powierzone.”
Jednocześnie pracownik ma obowiązek wykonywać te obowiązki w sposób odpowiadający standardom wynikającym z umowy o pracę, norm pracy oraz innych aktów prawa pracy.
Dlaczego art. 25 KPr jest ważny dla pracodawców?
- Zachowanie przejrzystości relacji pracy:
Ustalenie jasnych zasad działania i zakresu obowiązków pozwala uniknąć nieporozumień między pracodawcą a pracownikiem. - Unikanie dysfunkcji organizacyjnych:
Gdy pracownik wie, czego się spodziewać, łatwiej integruje się w strukturze firmy i skuteczniej spełnia swoje funkcje. - Zabezpieczenie przed roszczeniami pracowniczymi:
Brak formalnego wyjaśnienia obowiązków może prowadzić do reklamacji ze strony pracownika, np. jeśli zostaje ona przypisana dodatkowe zadania bez zmiany umowy lub wynagrodzenia. - Zgodność z prawem pracy:
Niedopełnienie obowiązku określonego w art. 25 KPr może zostać uznanie za naruszenie prawa pracy, co wiąże się z ryzykiem kar administracyjnych lub odpowiedzialności cywilnej.
Jak poprawnie zastosować art. 25 KPr?
1. Ustalenie stanowiska pracy
Stanowisko pracy to zestaw obowiązków, które pracownik ma wykonywać regularnie. Musi być opisane dokładnie, najlepiej w dokumentach takich jak:
- Umowa o pracę,
- Opis stanowiska pracy,
- Instrukcja stanowiska pracy.
2. Wyjaśnienie warunków pracy
Warunki pracy obejmują m.in.:
- godziny pracy,
- miejsce wykonywania pracy,
- wyposażenie stanowiska,
- zagrożenia dla zdrowia i bezpieczeństwa,
- system kontroli i oceny pracy.
3. Zakres obowiązków
Powinien być szczegółowo sformułowany i zgadzać się z zawodem pracownika oraz treścią umowy. Pracownik ma prawo wykonywać tylko te obowiązki, które zostały mu przydzielone, chyba że istnieją szczególne przepisy (np. art. 68 KPr).
Ryzyko nieprzestrzegania art. 25 KPr
Jeśli pracodawca nie spełni swoich obowiązków wynikających z art. 25 KPr, może to prowadzić do:
- Reklamacji ze strony pracownika – np. o nadmierne obciążenie pracą,
- Zwiększenia kosztów finansowych – np. w przypadku postępowania inspekcyjnego lub rozstrzygnięcia sporu przez Sąd Pracy,
- Naruszenia obowiązku informacyjnego – co może być podstawą do uznania umowy za niesprawiedliwą (art. 37 ust. 1 pkt 1 KPr).
Podsumowanie: Najważniejsze fakty na temat art. 25 Kodeksu Pracy
- Art. 25 KPr nakazuje pracodawcy przedstawić pracownikowi stanowisko pracy, warunki pracy oraz zakres obowiązków .
- Obowiązek ten dotyczy zarówno nowych , jak i dotychczasowych pracowników , jeśli ich stanowisko uległo zmianie.
- Nieprzestrzeganie art. 25 może prowadzić do skarg, postępowań inspekcyjnych lub roszczeń cywilnych .
- Pracownik ma obowiązek wykonywać zadania zgodnie z ustaleniami umowy i instrukcją stanowiska pracy.
- Dobre praktyki polegają na sporządzeniu opisu stanowiska pracy i instrukcji stanowiskowej .
- Art. 25 KPr należy traktować jako część ogólnego obowiązku pracodawcy w zakresie chronienia praworządności i bezpieczeństwa w środowisku pracy .
Rekomendacje dla pracodawców
Aby uniknąć problemów prawnokaralnych i społecznych:
- Sporządź formalny opis stanowiska pracy.
- Dokumentuj wprowadzane zmiany w obowiązkach pracownika.
- Zapewnij pracownikowi odpowiednią formę informacji (np. pisemną).
- Regularnie aktualizuj dane dotyczące stanowisk pracy i warunków pracy.