Jakie są prawa pracownika i obowiązki pracodawcy w kontekście art. 23 Kodeksu Pracy – odprawa z pracy
Odprawa z pracy to jeden z najważniejszych momentów w relacji między pracodawcą a pracownikiem. Zgodnie z przepisami Kodeksu Pracy, zarówno pracownik, jak i pracodawca mają określone prawa i obowiązki. W tym poradniku omówimy szczegółowo, co przewiduje art. 23 Kodeksu Pracy , który dotyczy odprawy z pracy.
Odprawa z pracy oznacza formalne rozliczenie się z pracownikiem po rozwiązaniu stosunku pracy. Może ona mieć miejsce w przypadku:
zakończenia umowy o pracę (np. na żądanie pracownika lub pracodawcy),
wygaśnięcia okresu umowy cywilnoprawnej,
rozwiązania umowy o dzieło,
innych sytuacjach przewidzianych przez prawo.
Podczas odprawy pracodawca ma obowiązek przedstawić pracownikowi wszystkie należności wynikające ze stosunku pracy, a także dokonać ewentualnego zwrotu dokumentów i rzeczy służbowych.
Art. 23 Kodeksu Pracy – podstawowe zasady
Art. 23 Kodeksu Pracy reguluje odprawę z pracy i określa, że:
Po rozwiązaniu stosunku pracy pracodawca jest obowiązany do odprawy pracownika.
W konsekwencji, nawet jeśli pracownik nie zgłosi chęci do odprawy, pracodawca ma obowiązek ją przeprowadzić. Odprawa powinna być dokonana w terminie jednego dnia roboczego od dnia zakończenia stosunku pracy, chyba że strony uzgodnią inny termin.
Co obejmuje odprawa?
Odprawa z pracy obejmuje:
Rozliczenie finansowe :
Wynagrodzenie za ostatni miesiąc (lub część miesiąca),
Nadgodziny,
Premie i inne dodatki,
Środki socjalne (np. ulgi, pożyczki, zakwaterowanie),
Ubezpieczenia społeczne i zdrowotne,
Ewentualne niewykorzystane dni urlopu wypoczynkowego (w zależności od okoliczności).
Zwrot dokumentów i rzeczy służbowych :
Legitymacja pracy,
Dokumenty osobiste udostępnione pracodawcy (np. dowód osobisty),
Rzeczy służbowe (np. karta identyfikacyjna, sprzęt IT, klucze itp.).
Dokumentacja odprawy :
Pracodawca ma obowiązek sporządzić akt odprawy , który potwierdza wykonanie obowiązków strony pracodawczej i zawiera szczegóły dotyczące rozliczeń finansowych oraz zwrotu rzeczy.
Przekazanie kopii aktu odprawy :
Pracownik ma prawo do otrzymania kopii aktu odprawy, która może być mu potrzebna np. przy składaniu wniosków o zasiłek chorobowy, emeryturę lub nową ofertę pracy.
Kto ponosi odpowiedzialność za nieprzeprowadzenie odprawy?
Nieprzeprowadzenie odprawy lub jej niedopełnienie stanowi naruszenie przepisów Kodeksu Pracy i może skutkować:
Kary administracyjne dla pracodawcy (do 500 000 zł),
Odpowiedzialność cywilną – pracownik może domagać się zapłaty należności, które zostały pominięte,
Możliwość podjęcia roszczeń przed sądem pracy .
Jak zachować się jako pracownik?
Jeśli jesteś pracownikiem i zostajesz odprawiony, pamiętaj:
Sprawdź dokładnie akt odprawy – czy zawiera wszystkie Twoje należności.
Nie akceptuj dokumentu, jeśli masz wątpliwości lub braki.
Weź do ręki kopię aktu odprawy – będzie on Ci potrzebny w przyszłości.
Jeśli pracodawca nie chce przeprowadzić odprawy, możesz zgłosić sprawę do Inspekcji Pracy albo sądzie pracy .
Jak zachować się jako pracodawca?
Jako pracodawca, musisz pamiętać:
Odprawa to obowiązek, a nie opcja.
Upewnij się, że wszystkie należności zostały poprawnie policzone.
Sporządź szczegółowy akt odprawy i przedstaw go pracownikowi.
Udostępnij pracownikowi jego kopię .
Zwróć wszelkie rzeczy i dokumenty służbowe.
Najważniejsze fakty o art. 23 Kodeksu Pracy – odprawa z pracy
Obowiązek odprawy leży na pracodawcy, nawet jeśli pracownik nie zgłosi chęci do odprawy.
Odprawa musi nastąpić w ciągu jednego dnia roboczego od dnia zakończenia stosunku pracy.
Odprawa obejmuje rozliczenie finansowe , zwrot dokumentów i rzeczy służbowych oraz sporządzenie aktu odprawy .
Pracownik ma prawo do otrzymania kopii aktu odprawy .
Nieprzeprowadzenie odprawy może skutkować karą administracyjną do 500 000 zł.
Pracownik może domagać się niewypłaconych należności w trybie cywilnym lub pracy.
Akt odprawy jest ważnym dokumentem potwierdzającym zakończenie stosunku pracy i rozliczenie.
Jeśli potrzebujesz pomocy w sprawach związanych z odprawą z pracy, warto skonsultować się z prawnikiem specjalizującym się w prawie pracy, aby uniknąć błędów i zagwarantować swoje prawa.
