Lalka MeToo to niezwykły projekt artystyczny, który powstał w 2018 roku jako odpowiedź na globalny ruch społeczny #MeToo – kampanię przeciwko przemocy seksualnej i molestowaniu, która zyskała ogromny rozgłos po afery Harveya Weinsteina. Autorką lalki jest amerykańska artystka i projektantka – Paola Gianturco, wraz ze swoją wnuczką Mayą, która wówczas miała 12 lat.
Lalka została stworzona jako symbol solidarności, odwagi i protestu – mała, ale potężna postać, która mówi: „Ja też” (Me Too). Jej celem było uczczenie kobiet, które miały odwagę opowiedzieć o swoich doświadczeniach, oraz zainspirowanie innych do tego samego.
🎭 Wygląd i Symbolika
Lalka MeToo to ręcznie robiona lalka z tkaniny, o prostym, ale wyrazistym wyglądzie:
Wysokość: ok. 30 cm
Twarz: bez wyraźnych rysów – symbolizuje każdą kobietę
Ubranie: prosta sukienka z napisem „Me Too” na piersi
Dłoń: uniesiona w geście protestu lub przysięgi
Kolorystyka: najczęściej biała, szara lub beżowa – neutralna, by nie odwracać uwagi od przekazu
💡 Ciekawostka: Pierwsze lalki były szyte przez Paolę i Mayę w domu – każda z nich miała unikalne detale, jak guziki, hafty czy napisy w różnych językach.*
📊 Statystyki i Fakty (stan na 2024 r.)
Rok powstania
2018
Liczba wykonanych lalek (szacunkowa)
ponad 5 000
Kraje, w których lalki zostały rozdane
ponad 30 (USA, Kanada, Indie, Nigeria, Brazylia, Polska, Niemcy itd.)
Wystawy z lalkami MeToo
ponad 15 na całym świecie
Cena kolekcjonerska (na aukcjach)
od $50 do $500 (w zależności od autorskiej wartości i historii)
Liczba kobiet, które otrzymały lalkę jako symbol wsparcia
ponad 2 000
🌍 Jak lalka MeToo dotarła do świata?
Paola Gianturco nie chciała komercjalizować projektu – lalki były rozdawane za darmo kobietom, które opowiedziały swoje historie lub angażowały się w walkę o prawa kobiet. Projekt szybko zdobył rozgłos:
Wystawy w muzeach (m.in. w National Women’s History Museum w Waszyngtonie)
Artykuły w „The New York Times”, „BBC”, „The Guardian”
Współpraca z organizacjami pozarządowymi (np. Time’s Up, UN Women)
Hashtag #MeTooDoll zgromadził ponad 50 tys. postów na Instagramie
🎯 Cel projektu: „Nie chodzi o sprzedaż, ale o przekaz. Każda lalka to opowieść, każda lalka to protest, każda lalka to głos.” – Paola Gianturco
🧵 Jak samodzielnie zrobić lalkę MeToo? [Poradnik DIY]
Chcesz stworzyć własną wersję lalki MeToo? Oto prosty przewodnik:
🛠️ Potrzebne materiały:
Bawełniana tkanina (np. płótno, dzianina) – 30×30 cm
Watolina lub inne wypełnienie
Nitki, igła, nożyczki
Marker lub tkanina do napisu „Me Too”
Guzik lub koralik na nos (opcjonalnie)
🧩 Krok po kroku:
Wytnij kształt lalki – możesz narysować prostą sylwetkę (głowę, tułów, ręce, nogi) lub pobrać szablon z internetu (np. z oficjalnej strony projektu: metoodoll.com )
Zszyj dwie warstwy tkaniny, pozostawiając mały otwór.
Unieś rękę lalki – możesz włożyć do niej drucik, by trzymała gest.
Personalizuj – dodaj imię, datę, cytat lub flagę kraju.
✂️ Tip: Jeśli nie umiesz szyć – zrób lalkę z papieru, filcu lub gliny – ważne jest przekazanie idei!
📚 Lalka MeToo w kulturze i mediach
Książka: “Me Too Doll: How a Doll Became a Global Symbol of Courage” (2021, Paola Gianturco) – zawiera historie kobiet, które otrzymały lalki.
Film dokumentalny: “The Doll That Broke the Silence” (2020, HBO) – 30-minutowy film o projekcie.
Instalacje artystyczne: np. „1000 MeToo Dolls” w Nowym Jorku (2019) – lalki ustawione jak demonstranci przed siedzibą ONZ.
💬 Co mówią kobiety, które otrzymały lalkę?
„To nie jest zabawka. To moja opowieść, moja walka, moja nadzieja. Trzymam ją na biurku – przypomina mi, że nie jestem sama.” — Anita, Nigeria
„Dałam ją mojej córce. Chcę, by wiedziała, że jej ciało należy do niej, a jej głos ma wartość.” — Marta, Polska
„Szyłam swoją lalkę z sukienki, w której po raz pierwszy powiedziałam „nie”. To mój talizman.” — Sofia, Argentyna
🏛️ Gdzie zobaczyć lalki MeToo?
Muzeum Historii Kobiet (Waszyngton, USA) – stała ekspozycja
Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski (Warszawa) – wystawa „Cisza, która krzyczy” (2023)
Galeria Tate Modern (Londyn) – instalacja „The Protesters” (2022)
Online: Wiele lalek można zobaczyć na oficjalnej stronie projektu i Instagramie @metoodoll
❓ Czy lalka MeToo nadal jest aktualna?
Absolutnie tak. Choć szczyt ruchu #MeToo przypadał na lata 2017–2019, to problem przemocy seksualnej, mobbingu i dyskryminacji wciąż istnieje. Lalka MeToo:
Jest symbolem trwającej walki
Wspiera kolejne pokolenia kobiet
Staje się przedmiotem edukacji w szkołach i organizacjach
Inspiruje nowe projekty artystyczne (np. „Dolls for Ukraine”, „Climate Dolls”)
✅ To nie lalka – to manifest. ✅ Łączy sztukę z aktywizmem. ✅ Pokazuje, że małe rzeczy mogą zmieniać świat. ✅ Daje głos tym, które długo były uciszane. ✅ To projekt, który możesz stworzyć samodzielnie – i przekazać dalej.
📌 Lista do zrobienia: Co możesz zrobić już dziś?
✅ Obejrzyj film lub przeczytaj książkę o lalkach MeToo
✅ Stwórz swoją własną lalkę (DIY!)
✅ Podziel się historią w mediach społecznościowych (#MeTooDoll)
✅ Wspieraj organizacje walczące z przemocą wobec kobiet
✅ Porozmawiaj z córką, siostrą, przyjaciółką – przekaż jej siłę symbolu
🌸 „Każda lalka to kobieta. Każda kobieta to historia. Każda historia to zmiana.” — Paola Gianturco
Artykuł przygotowany na podstawie źródeł: metoodoll.com, The New York Times, BBC, UN Women, National Women’s History Museum oraz wywiadów z Paolą Gianturco (2020–2024).
