Poradnik: Emerytura Obywatelska – Propozycja Centrum im. Adama Smitha
W ostatnich latach, dyskusja na temat przyszłości systemu emerytalnego w Polsce coraz częściej przybiera na sile. Jednym z ciekawszych i bardziej dyskutowanych pomysłów jest koncepcja „emerytury obywatelskiej” zaproponowana przez Centrum im. Adama Smitha. Poniżej przedstawiamy kluczowe aspekty tej propozycji i jej potencjalne zalety oraz wady.
Co to jest Emerytura Obywatelska?
Emerytura obywatelska to system, w którym każdy obywatel w wieku emerytalnym otrzymuje równą emeryturę, niezależnie od swojej historii zawodowej lub wysokości wcześniej odprowadzanych składek. Zgodnie z propozycją Centrum im. Adama Smitha, emerytura ta miałaby wynosić około 900-1000 złotych netto miesięcznie[1][2][3].
Finansowanie Emerytury Obywatelskiej
Głównym założeniem jest finansowanie emerytur bezpośrednio z budżetu państwa, zamiast przez system składek emerytalnych. To oznacza, że koszty emerytur będą pokrywane z różnych rodzajów podatków i opłat, a nie z wyodrębnionych składek ZUS[1][2].
Zalety Emerytury Obywatelskiej
Prostota Systemu: Emerytura obywatelska znacznie upraszcza system emerytalny. Nie trzeba już rozstrzygać, kto należy do jakiego systemu (ZUS, KRUS, OFE itd.), ani wyznaczać wysokości emerytur za pomocą skomplikowanych algorytmów. To redukuje koszty administracyjne związane z obsługą systemu emerytalnego[1].
Równość Świadczeń: Każdy obywatel otrzymuje tę samą emeryturę, co eliminuje dyskryminację osób, które nie pracowały w tradycyjnych warunkach lub miały przerwy w karierze zawodowej, np. kobiety wychowujące dzieci[2].
Poprawa Wskaźników Demograficznych: Propozycja obejmuje również premię za posiadanie dzieci, co może zachęcić do prokreacji. Rodzice mogliby otrzymać dodatkowe lata emerytalne za każde dziecko, co mogłoby pozytywnie wpłynąć na wskaźniki demograficzne[1].
Wady i Wyzwania
Koszty Systemu: Choć początkowo szacowano, że emerytura obywatelska mogłaby być tańsza niż obecny system (ok. 68 mld zł rocznie), dodatkowe świadczenia dla rodziców mogą zwiększyć koszty do poziomu obecnych wydatków (ok. 88 mld zł)[1].
Odporność na Politykę: System emerytury obywatelskiej może być narażony na demagogię polityczną, szczególnie jeśli zostanie przedstawiony jako „niskie emerytury dla wszystkich”. Jednakże, jego prostota i równość mogą również stanowić silny argument przeciwko takim atakom[1][2].
Zależność od Możliwości Finansowych Państwa: Wysokość emerytury obywatelskiej zależy od bieżących możliwości finansowych państwa. To oznacza, że w przypadku trudności ekonomicznych, emerytura mogłaby być obniżona[2].
Najważniejsze Fakty na Temat Emerytury Obywatelskiej
Wysokość Emerytury: Około 900-1000 złotych netto miesięcznie[1][2][3].
Finansowanie: Bezpośrednio z budżetu państwa, zamiast przez system składek emerytalnych[1][2][3].
Prostota Systemu: Eliminacja skomplikowanych algorytmów i redukcja kosztów administracyjnych[1].
Równość Świadczeń: Każdy obywatel otrzymuje tę samą emeryturę, niezależnie od historii zawodowej[2].
Premia za Posiadanie Dzieci: Dodatkowe lata emerytalne za każde dziecko, co może poprawić wskaźniki demograficzne[1].
Koszty Systemu: Początkowo szacowane na ok. 68 mld zł rocznie, ale mogą wzrosnąć do ok. 88 mld zł z uwzględnieniem premii dla rodziców[1].
Odporność na Politykę: System może być narażony na demagogię, ale jego prostota i równość mogą stanowić silny argument przeciwko takim atakom[1][2].
Zależność od Możliwości Finansowych Państwa: Wysokość emerytury zależy od bieżących możliwości finansowych państwa[2].
