Wysoki poziom cholesterolu LDL (tzw. złego cholesterolu) to jeden z głównych czynników ryzyka chorób serca i układu krążenia, w tym miażdżycy, zawału serca czy udaru mózgu. Leczenie farmakologiczne jest stosowane, gdy zmiany stylu życia, takie jak dieta i ćwiczenia fizyczne, nie przynoszą wystarczającego efektu. W tym artykule dowiemy się, jakie są najskuteczniejsze tabletki na cholesterol dostępne na receptę oraz jak wybrać odpowiednie leczenie.
Kiedy potrzebna jest terapia lekowa?
Lekarz może zalecić przyjmowanie leków obniżających cholesterol, jeśli:
- Poziom LDL we krwi znacznie przekracza normy,
- Istnieje wysokie ryzyko chorób sercowo-naczyniowych,
- Pacjent ma już rozpoznaną miażdżycę lub chorobę niedokrwienną serca,
- Cholesterol wzrasta mimo zmiany stylu życia.
Najczęściej stosowane leki na cholesterol na receptę
1. Statyny
Statyny to pierwszy wybór w leczeniu podwyższonego cholesterolu. Działają hamując enzym HMG-CoA reduktazę, który odpowiada za produkcję cholesterolu w wątrobie.
Przykłady: atorwartyna, rosuvastatyna, simwastatyna
Działanie: obniżenie LDL o 30–60%, łagodne podniesienie HDL (dobrego cholesterolu), obniżenie trójglicerydów
Ewentualne skutki uboczne: bóle mięśni, zaburzenia pracy wątroby, problemy z pamięcią
2. Inhibitory PCSK9
Są nowszą klasą leków, stosowanych u pacjentów z bardzo wysokim ryzykiem sercowo-naczyniowym lub tzw. hipercholesterolemią rodzinną.
Przykłady: alirokumab, ewolocumab
Działanie: mogą obniżyć LDL nawet o 60%
Stosowanie: iniekcje podskórne co 2 tygodnie lub raz w miesiącu
Zastosowanie: dodatek do statyn lub jako monoterapia u osób nietolerujących statyn
3. Ezetymiib
Działa poprzez ograniczenie wchłaniania cholesterolu z jelita.
Działanie: obniża LDL o około 18–25%
Częstość stosowania: doustnie, raz dziennie
Zalety: rzadziej powoduje skutki uboczne niż statyny
Może być stosowany z statynami (np. kombinacja ezetymiibu i simwastatyny – Zetia)
4. Fibraty
Stosowane głównie przy podwyższonych trójglicerydach, ale mogą też nieco podnieść poziom HDL.
Przykłady: gemfibrozyl, fenofibrat
Działanie: obniżenie trójglicerydów o 20–50%
Uwaga: niezalecane jednocześnie ze statynami bez nadzoru lekarskiego (zwiększone ryzyko uszkodzenia mięśni)
5. Niacyna (witamina B3)
Ma działanie obniżające LDL i trójglicerydy oraz zwiększające HDL.
Obecnie rzadziej stosowana ze względu na możliwe działania niepożądane (rumień, nudności, zaburzenia glukozy).
Jak przebiega leczenie?
Leczenie cholesterolu jest indywidualnie dobranym procesem. Kolejne etapy obejmują:
- Pierwotna diagnoza – badanie lipidogramu, ocena ryzyka sercowo-naczyniowego.
- Dobór leku – najczęściej rozpoczyna się od statyn.
- Kontrole laboratoryjne – co kilka miesięcy kontroluje się poziomy lipidów oraz funkcję wątroby.
- Dostosowanie dawki lub leku – w przypadku niewystarczającego efektu lub działań niepożądanych.
- Stała współpraca z lekarzem – ważne jest branie leków regularnie i zgłaszanie wszelkich objawów.
Na co jeszcze warto zwracać uwagę?
- Nie wszystkie leki działają jednakowo u każdego pacjenta – wymagają dostosowania do indywidualnych potrzeb.
- Regularny pomiar ciśnienia i cukru we krwi to ważne elementy kompleksowej opieki nad zdrowiem serca.
- Należy unikać samodzielnego odstawiania leków lub zmiany dawki bez konsultacji z lekarzem.
- Niektóre suplementy diety (np. z ryb, błonnika, składników roślinnych) mogą wspierać terapię – warto omówić je z lekarzem.