Urlop wypoczynkowy to jedno z podstawowych praw pracowników, gwarantowanych przez Kodeks pracy (K.P.). W Polsce przepisy te zostały wyraźnie określone i regularnie aktualizowane. Jednym z najważniejszych pytań, które często pojawiają się zarówno u pracowników, jak i pracodawców, jest pytanie o liczbę dni urlopu wypoczynkowego przypadających na rok kalendarzowy. Według obecnych przepisów, pracownik ma prawo do 26 dni wolnego od pracy za rok kalendarzowy , a nie 35, jak bywają błędnie cytowane.
Jednak istnieje możliwość, że ktoś słyszał o „35 dniach urlopu wypoczynkowego” – ta liczba może wynikać z dodatkowych uprawnień, np. z tytułu dzieci, stanu zdrowia lub specyfiki zawodu. Poniżej wyjaśniam, jakie są rzeczywiste przepisy dotyczące urlopu wypoczynkowego w Polsce, oraz w jaki sposób mogą być one rozszerzane.
Czym jest urlop wypoczynkowy?
Urlop wypoczynkowy to okres czasu, w którym pracownik ma prawo do wolnego od pracy bez utraty wynagrodzenia. Ma on charakter prawny, a jego przyznawanie jest obowiązkiem pracodawcy. Zgodnie z art. 107 Kodeksu pracy:
Pracownik, który wykonał pracę w danym roku kalendarzowym, ma prawo do urlopu wypoczynkowego trwającego 26 kolejnych dni roboczych.
To oznacza, że standardowa długość urlopu wypoczynkowego to 26 dni roboczych , czyli około 4 tygodni.
Gdzie bierze się liczba „35 dni”?
Liczba 35 dni bywa mylnie interpretowana jako standardowa liczba dni urlopowych. Tymczasem taka liczba może wynikać z:
- Dodatkowego urlopu rodzinnego – pracownik z dziećmi ma prawo do dodatkowego urlopu w zależności od liczby dzieci:
- 1 dziecko – 4 dni,
- 2 dzieci – 8 dni,
- 3 lub więcej dzieci – 14 dni.
- Urlop z tytułu niepełnosprawności – osoby z niepełnosprawnością I i II stopnia mają prawo do dodatkowego urlopu:
- I stopień – 8 dni,
- II stopień – 4 dni.
- Uprawnienia wynikające z umowy zbiorowej – niektóre firmy oferują więcej dni urlopu niż przewiduje Kodeks pracy. Przykładem może być 30, 35, nawet 40 dni urlopu wypoczynkowego.
- Zmiana systemu liczenia urlopu na podstawie dni kalendarzowych – w niektórych przypadkach, np. dla pracowników sezonowych, urlop liczy się w dniach kalendarzowych. W takim przypadku 26 dni roboczych może odpowiadać 37–39 dniom kalendarzowym.
Jak działa system urlopowy?
- Urlop przysługuje raz na rok kalendarzowy – od 1 stycznia do 31 grudnia.
- Prawo do urlopu nabywa się z końcem roku kalendarzowego , ale można je zrealizować wcześniej.
- Urlop można podzielić na części , chyba że inaczej wynika z umowy zbiorowej lub indywidualnej umowy.
- Pracownik ma prawo do urlopu wypoczynkowego nawet w sytuacji braku wystarczającej długości okresu pracy – o ile spełnia warunki przewidziane ustawą (np. 6 miesięcy pracy).
Co zrobić, jeśli pracodawca odrzuca urlop?
Jeśli pracownik zgłosi żądanie urlopu, a pracodawca odrzuci je bez uzasadnionej przyczyny, to może to być naruszeniem Kodeksu pracy. W takiej sytuacji pracownik ma prawo:
- Złożyć skargę do inspekcji pracy ,
- Zgłosić sprawę do Sądowego Miarodajnego Trybu Rozpatrywania Skarg (SMTRS),
- Albo pozwadzić pracodawcę do sądu.
Podsumowanie – najważniejsze fakty o 35 dniach urlopu wypoczynkowego:
✅ Standardowa liczba dni urlopu wypoczynkowego to 26 dni roboczych (art. 107 K.P.).
✅ Dopiero po uwzględnieniu dodatkowych uprawnień (np. dzieci, niepełnosprawność) możliwa jest liczba 35 dni .
✅ Dodatkowy urlop rodzinnego wynosi do 14 dni (w zależności od liczby dzieci).
✅ Osoby z niepełnosprawnością mogą dostać dodatkowe dni urlopu (do 8 dni).
✅ Umowy zbiorowe lub polityki firmy mogą zapewniać więcej dni urlopu niż przewiduje Kodeks pracy .
✅ Urlop wypoczynkowy przysługuje raz na rok kalendarzowy , ale można go realizować wcześniej.
✅ Odmowa urlopu bez uzasadnienia jest nieważna i grozi konsekwencjami prawnymi.
Jeśli masz pytania dotyczące Twojej konkretnej sytuacji, warto skonsultować się z prawnikiem lub doradcą ds. pracy. Pamiętaj, że prawo pracy chroni prawa zarówno pracownika, jak i pracodawcy – kluczem do uniknięcia konfliktów jest zrozumienie swoich obowiązków i uprawnień.