Szkolenia PPOŻ i Pierwsza Pomoc – Poradnik dla Pracodawców i Pracowników

Bezpieczeństwo pracy to jeden z kluczowych aspektów funkcjonowania każdej firmy. Wiele przedsiębiorstw jest zobowiązanych do prowadzenia regularnych szkoleń z zakresu ochrony przeciwpożarowej (PPOŻ) oraz pierwszej pomocy. Te formy szkolenia nie tylko spełniają wymogi prawne, ale również mogą uratować życie lub ograniczyć skutki wypadku lub pożaru. W tym poradniku dowiemy się, co to są szkolenia PPOŻ i z pierwszej pomocy, kto powinien je przechodzić i jak często należy je odnawiać.


Czym są szkolenia PPOŻ?

Szkolenia z zakresu ochrony przeciwpożarowej (PPOŻ) mają na celu przygotowanie pracowników do działania w sytuacji zagrożenia pożarem. Ich celem jest zapoznanie uczestników z zasadami zapobiegania pożarom oraz z procedurami postępowania w razie wybuchu ognia.

Kto powinien je przechodzić?

Zgodnie z przepisami ustawy o ochronie przeciwpożarowej (Dz.U. 1997 nr 122 poz. 781 ze zm.), pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikom odpowiednie szkolenie z zakresu PPOŻ:

  • Pracownicy nowo zatrudnieni – muszą przejść szkolenie wstępne i stanowiskowe.
  • Wszyscy pracownicy – winni co najmniej raz w roku podjąć udział w szkoleniu okresowym.
  • Osoby odpowiedzialne za ochronę przeciwpożarową – np. strażacy wewnętrznym – muszą odbyć specjalistyczne kursy i staże.

Co zawiera program szkolenia PPOŻ?

Typowy program obejmuje m.in.:

  • Zasady postępowania w razie pożaru
  • Budowa i obsługa gaśnic
  • Znaki ostrzegawcze i ewakuacyjne
  • Obowiązki pracowników w przypadku zagrożenia
  • Przygotowanie do alarmowania i ewakuacji
  • Podstawy działania systemów sygnalizacji pożaru i instalacji tryskaczowych

Czym są szkolenia z pierwszej pomocy?

Szkolenia z zakresu pierwszej pomocy to formy edukacji mające na celu wyposażenie uczestników w umiejętność udzielenia pierwszej pomocy osobie poszkodowanej do czasu przybycia służb medycznych.

Kto powinien je przechodzić?

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 15 marca 2023 r. w sprawie badań lekarskich i psychologicznych oraz szkoleń (Dz.U. 2023 poz. 642):

  • W każdym zakładzie pracy przynajmniej 3% pracowników lub co najmniej jedna osoba musi posiadać aktualny certyfikat z pierwszej pomocy.
  • Pracodawca może zdecydować, że więcej osób będzie przeszkolonych.
  • Szkolenia są szczególnie ważne w zawodach narażonych na wypadki (np. budowa, produkcja, transport).

Rodzaje szkoleń z pierwszej pomocy:

  • Kurs podstawowy – minimum 16 godzin lekcyjnych (zazwyczaj 2 dni), kończy się egzaminem i wydaniem certyfikatu ważnego 3 lata.
  • Szkolenia uzupełniające – przeznaczone dla osób, które już mają uprawnienia i chcą je odnowić.
  • Szkolenia specjalistyczne – dla ratowników medycznych, ratowników górskich, strażaków itp.

Co zawiera program szkolenia z pierwszej pomocy?

Program obejmuje zarówno wiedzę teoretyczną, jak i praktyczne ćwiczenia, takie jak:

  • Ocena stanu poszkodowanego
  • Utrzymanie drożności dróg oddechowych
  • Wykonanie resuscytacji krążeniowo-oddechowej (RKO)
  • Postępowanie przy urazach głowy, kręgosłupa, kończyn
  • Udzielenie pomocy w zatrzymaniu krwawienia
  • Reanimacja dzieci i niemowląt
  • Posługiwanie się defibrylatorem zewnętrznym automatycznym (AED)

Jak często należy powtarzać szkolenia?

  • Szkolenia PPOŻ : co najmniej raz w roku, a także przy zmianach w organizacji pracy lub wprowadzeniu nowych zagrożeń.
  • Szkolenia z pierwszej pomocy : certyfikat jest ważny przez 3 lata – po tym czasie konieczne jest odnowienie kwalifikacji.

Dlaczego warto inwestować w szkolenia PPOŻ i pierwszą pomoc?

  1. Spełnienie wymogów prawnych – brak szkoleń może skutkować mandatem lub zamknięciem firmy.
  2. Zwiększenie bezpieczeństwa pracowników – szybka reakcja może uratować ludzkie życie.
  3. Uniknięcie poważniejszych konsekwencji wypadków i pożarów – dobrze wyszkolony personel potrafi skutecznie działać w stresie.
  4. Poprawa atmosfery w zespole – świadomość, że są osoby gotowe pomóc, podnosi morale i poczucie bezpieczeństwa.

Podsumowanie – Najważniejsze fakty

🔹 Szkolenia PPOŻ są obowiązkowe dla wszystkich pracowników — wstępne w momencie zatrudnienia, a następnie okresowe co rok.
🔹 Celem szkoleń PPOŻ jest zapobieganie pożarom i uczenie poprawnego zachowania w razie zagrożenia.
🔹 Szkolenia z pierwszej pomocy są wymagane w co najmniej 3% stanu osobowego miejsca pracy.
🔹 Certyfikat z pierwszej pomocy trzeba odnawiać co 3 lata .
🔹 Programy szkoleń obejmują zarówno część teoretyczną, jak i praktyczną .
🔹 Brak szkoleń może skutkować odpowiedzialnością prawną pracodawcy .
🔹 Inwestycja w szkolenia PPOŻ i pierwszą pomoc to podstawa bezpieczeństwa w miejscu pracy .


Jeśli jesteś pracodawcą lub odpowiedzialny za BHP w firmie, pamiętaj, że regularne szkolenia to nie tylko formalność – to inwestycja w zdrowie i życie ludzi.