Bezpieczeństwo pracy to jeden z kluczowych aspektów funkcjonowania każdej firmy. Wiele przedsiębiorstw jest zobowiązanych do prowadzenia regularnych szkoleń z zakresu ochrony przeciwpożarowej (PPOŻ) oraz pierwszej pomocy. Te formy szkolenia nie tylko spełniają wymogi prawne, ale również mogą uratować życie lub ograniczyć skutki wypadku lub pożaru. W tym poradniku dowiemy się, co to są szkolenia PPOŻ i z pierwszej pomocy, kto powinien je przechodzić i jak często należy je odnawiać.
Czym są szkolenia PPOŻ?
Szkolenia z zakresu ochrony przeciwpożarowej (PPOŻ) mają na celu przygotowanie pracowników do działania w sytuacji zagrożenia pożarem. Ich celem jest zapoznanie uczestników z zasadami zapobiegania pożarom oraz z procedurami postępowania w razie wybuchu ognia.
Kto powinien je przechodzić?
Zgodnie z przepisami ustawy o ochronie przeciwpożarowej (Dz.U. 1997 nr 122 poz. 781 ze zm.), pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikom odpowiednie szkolenie z zakresu PPOŻ:
- Pracownicy nowo zatrudnieni – muszą przejść szkolenie wstępne i stanowiskowe.
- Wszyscy pracownicy – winni co najmniej raz w roku podjąć udział w szkoleniu okresowym.
- Osoby odpowiedzialne za ochronę przeciwpożarową – np. strażacy wewnętrznym – muszą odbyć specjalistyczne kursy i staże.
Co zawiera program szkolenia PPOŻ?
Typowy program obejmuje m.in.:
- Zasady postępowania w razie pożaru
- Budowa i obsługa gaśnic
- Znaki ostrzegawcze i ewakuacyjne
- Obowiązki pracowników w przypadku zagrożenia
- Przygotowanie do alarmowania i ewakuacji
- Podstawy działania systemów sygnalizacji pożaru i instalacji tryskaczowych
Czym są szkolenia z pierwszej pomocy?
Szkolenia z zakresu pierwszej pomocy to formy edukacji mające na celu wyposażenie uczestników w umiejętność udzielenia pierwszej pomocy osobie poszkodowanej do czasu przybycia służb medycznych.
Kto powinien je przechodzić?
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 15 marca 2023 r. w sprawie badań lekarskich i psychologicznych oraz szkoleń (Dz.U. 2023 poz. 642):
- W każdym zakładzie pracy przynajmniej 3% pracowników lub co najmniej jedna osoba musi posiadać aktualny certyfikat z pierwszej pomocy.
- Pracodawca może zdecydować, że więcej osób będzie przeszkolonych.
- Szkolenia są szczególnie ważne w zawodach narażonych na wypadki (np. budowa, produkcja, transport).
Rodzaje szkoleń z pierwszej pomocy:
- Kurs podstawowy – minimum 16 godzin lekcyjnych (zazwyczaj 2 dni), kończy się egzaminem i wydaniem certyfikatu ważnego 3 lata.
- Szkolenia uzupełniające – przeznaczone dla osób, które już mają uprawnienia i chcą je odnowić.
- Szkolenia specjalistyczne – dla ratowników medycznych, ratowników górskich, strażaków itp.
Co zawiera program szkolenia z pierwszej pomocy?
Program obejmuje zarówno wiedzę teoretyczną, jak i praktyczne ćwiczenia, takie jak:
- Ocena stanu poszkodowanego
- Utrzymanie drożności dróg oddechowych
- Wykonanie resuscytacji krążeniowo-oddechowej (RKO)
- Postępowanie przy urazach głowy, kręgosłupa, kończyn
- Udzielenie pomocy w zatrzymaniu krwawienia
- Reanimacja dzieci i niemowląt
- Posługiwanie się defibrylatorem zewnętrznym automatycznym (AED)
Jak często należy powtarzać szkolenia?
- Szkolenia PPOŻ : co najmniej raz w roku, a także przy zmianach w organizacji pracy lub wprowadzeniu nowych zagrożeń.
- Szkolenia z pierwszej pomocy : certyfikat jest ważny przez 3 lata – po tym czasie konieczne jest odnowienie kwalifikacji.
Dlaczego warto inwestować w szkolenia PPOŻ i pierwszą pomoc?
- Spełnienie wymogów prawnych – brak szkoleń może skutkować mandatem lub zamknięciem firmy.
- Zwiększenie bezpieczeństwa pracowników – szybka reakcja może uratować ludzkie życie.
- Uniknięcie poważniejszych konsekwencji wypadków i pożarów – dobrze wyszkolony personel potrafi skutecznie działać w stresie.
- Poprawa atmosfery w zespole – świadomość, że są osoby gotowe pomóc, podnosi morale i poczucie bezpieczeństwa.
Podsumowanie – Najważniejsze fakty
🔹 Szkolenia PPOŻ są obowiązkowe dla wszystkich pracowników — wstępne w momencie zatrudnienia, a następnie okresowe co rok.
🔹 Celem szkoleń PPOŻ jest zapobieganie pożarom i uczenie poprawnego zachowania w razie zagrożenia.
🔹 Szkolenia z pierwszej pomocy są wymagane w co najmniej 3% stanu osobowego miejsca pracy.
🔹 Certyfikat z pierwszej pomocy trzeba odnawiać co 3 lata .
🔹 Programy szkoleń obejmują zarówno część teoretyczną, jak i praktyczną .
🔹 Brak szkoleń może skutkować odpowiedzialnością prawną pracodawcy .
🔹 Inwestycja w szkolenia PPOŻ i pierwszą pomoc to podstawa bezpieczeństwa w miejscu pracy .
Jeśli jesteś pracodawcą lub odpowiedzialny za BHP w firmie, pamiętaj, że regularne szkolenia to nie tylko formalność – to inwestycja w zdrowie i życie ludzi.